İnsanların
kendi elleriyle yaptıkları yüzünden karada ve denizde bozgun çıktı.
Yaptıklarının bir kısmını kendilerine tattırmaktadır ki vazgeçsinler.
30 Rum Suresi 41
İnsanoğlu
yüzyıllardır çevresine ve doğaya verdiği zararların bedelini
ödemektedir. Kişisel hırslarla, daha çok kazanmak arzusuyla,
tembellikle, sorumsuzlukla doğaya zarar verenler kendilerinin doğanın
bir parçası olduklarını ve verdikleri zararın kendilerine döneceği
gerçeğini gözardı etmişlerdir. Yüzlerce yıldır çevreye verdiği zarardan
çok çeken insanoğlunda bir çevre bilincinin oluşması (en azından önemli
bir kısmında) çok yeni sayılır. 1970'li yıllardan sonra Dünya'da
çevremizle ilgili hissedilir derecede bir duyarlılık oluşmuş ve bu olgu
çevrebilim(ekoloji) adıyla bilimsel platformda yoğun bir şekilde ele
alınmaya başlanmıştır.
Çevre
bilincinin var olabileceğini kimsenin iddia edemeyeceği bir yüzyılda ve
bir mekanda, Kuran'ın; insanların kendi elleriyle yaptıkları yüzünden
karada ve denizde bozgun çıkacağını, bunun sonuçlarının yine insanoğluna
zarar vereceğini söylemesi ve bu konunun önemine dikkatleri yöneltmesi
harika bir derstir.(çeviride deniz diye çevirdiğimiz kelimenin Arapçası
"bahr"dır. Bu kelime temelde denizleri ifade ettiği gibi göl, ırmak gibi
tüm büyük su topluluklarını da ifade etmektedir.) Günümüzde doğa
üzerinde hoyratça tasarruflar yapamayacağımızı, eğer buna kalkışırsak
bedelini ödeyeceğimizi iyice öğrenmiş bulunuyoruz. Ayrıca her bir
insanın çevresine verdiği zararların, sebep olduğu kirliliklerin tüm
yeryüzüne karasıyla, deniziyle bütün olarak zarar verdiğini de öğrendik.
Bu yüzden hiç kimse bu konuda "Ben istediğimi yaparım. Her koyun kendi
bacağından asılır." diyemez. Doğa hepimize Allah'ın bir armağanı
olduğuna göre, ona zarar verenleri durdurmak hepimizin, tüm insanlığın
ortak görevidir.
ÇEVREYE VERİLEN ZARARLAR
Çevre
kirliliğinin doruğa ulaşmasında 19. yüzyıldaki Sanayi Devrimi'nin büyük
etkisi olduğu doğrudur. Fakat çevre kirliliğinin bu tarihte başladığını
zannetmek büyük bir hatadır. çevre kirliliği çok eski çağlardan beri
vardır. Fakat çevre biliminin ve ciddi bir ekolojik bilincin oluşması
yenidir. örneğin ormanların bilerek yakılması insanoğlunun çevreye
çağlar boyunca verdiği zararın bir örneğidir. Orman yangını, çağlar
öncesinde insanların sık sık yakalandığı sinüzit ve antrakoz
(akciğerlerde siyahlaşma) gibi hastalıkların başlıca nedenidir. Fakat
bunu yapan insanların, bu hastalıkların sebebinin, doğaya kendi
elleriyle verdikleri zararlar olduğunu anladıklarını hiç sanmıyoruz.
Ortaçağ'da
da çevre kirliliğinin önemli bir sorun olduğu anlaşılmaktadır.
İngiltere'de evlerinin önüne insanların dışkılarını atmaları o kadar
büyük bir sorun olmuştur ki 1345 yılında bunu yapanlar 2 şilin para
cezasına çarptırılmaya başlanmıştır. 12. yüzyılda ise Fransa'da Philippe
Auguste sokaklardaki iğrenç atıkların kaldırılmasını ilk emreden kral
oldu. Bunun üzerine dışkılarını akarsulara atan halk kendi ana içme suyu
kaynaklarını kirletti. çevre kirliliği hakkında ilk bilinen yasa
1388'de İngiltere Parlementosu'nda kabul edildi. Bu yasaya göre
akarsulara ve sokaklara dışkı atılmayacaktı. Yasayı uygulamayan
yönetici, o çevrede yaşayanlarca kralın mühürdarına şikayet edilecekti.
İnsanların kendi elleriyle doğayı kirletmelerinin sonucunda,
kendilerinin gördükleri zararın dayanılmaz boyuta ulaşmasıyla, ancak
devlet yasasıyla kendilerini koruyacakları kanaatine vararak
oluşturdukları ilk yasa, bahsettiğimiz yasadır.
