Smear (veya Pap - smear) 'ın bir sitolojik tarama yöntemi olarak ortaya
konulması ile rahimağzı kanserinden (servikal kanserden) ölüm oranları
hemen hemen % 70 azalmıştır
Halk arasında simir testi olarak bilinmektedir
Pap smear test; displazi veya servikal intraepitelyal neoplazi (CİN)
olarak bilinen serviksin kanser öncesi lezyonlarının doktorlar
tarafından daha kolay tanınıp tedavi edilmesine imkan vermektedir
Büyük bir kadın gurubunu taramak için Pap-test kolay ve ucuz bir yöntemdir
Buna rağmen yanlış negatiflik oranları (sonuç normal gibi olsa da aslında hastalık var) % 20 gibi yüksektir
Smear testi 2001 yılından beri daha çok Bethesda sistemi ile
değerlendirilmekte ve tedavisi bu yeni sisteme göre planlanmaktadır
Patoloji laboratuarları ise raporlarında bir karışıklığa sebebiyet
vermemek için hem Papanikolau hem de Bethesta sınıflamasını birlikte
vererek değerlendirme yapmaktadırlar
Simir testi kimlere yapılır, smear testi kadınlarda ne sıklıkla yapılmalıdır?
Simir testi taramasına, 18 yaşında veya herhangi bir yaşta başlayan ilk cinsel ilişki ile başlanmalıdır
Bütün seksüel aktif kadınlara yılda bir uygulanması tavsiye edilmektedir
Herpes Simpleks Tip2 , HPV, CİN veya invazif kanser nedeni ile tedavi
edilmiş kadınlarda smear 6 ayda veya gerektiğinde doktor önerisi ile
daha sık tekrar edilmelidir
Cinsel ilişkiye geç başlayan ve tek partneri olan, hiç cinsel ilişkiye
girmemiş kadınlarda Servikal kanser gelişme riski düşük olduğundan bu
guruptaki kadınlarda smear bir yıldan daha geniş aralıklar ile tekrar
edilebilir
Kanser olmayan sebeplerden dolayı total histerektomi (rahim alınması
ameliyatı) olmuş kadınlarda Pap –smear taraması her 3 yılda bir
yapılmalıdır
Eğer histerektomi ameliyatı sırasında rahim ağzı alınmamış ise
(subtotal histerektomi) durumlarında ise normal kadınlarda gibi
davranılıp yılda bir eğer risk yok ise smear testi tekrarlanmalıdır
Smear (Simir) testi nasıl alınır? Simir testi yapılma tekniği nedir?
Smear ile rahim ağzı örneği alınması son derece basit, kolay bir yöntemdir ve ağrılı değildir
Dokuya zarar vermeyen ve acı uyandırmayan bir uygulamadır
Alınma işlemi 10-20 saniye sürer
Genellikle rutin jinekolojik muayene sırasında uygulanır
Muayenede vajinal spekulum takıldıktan sonra rahim ağzı (serviks) net olarak görülür
Vajina ve serviks (rahim ağzı) çıplak gözle görülebilen
lezyonlar(yaralar) açısından değerlendirildikten sonra yumuşak bir fırça
(cervibrush) yada özel bir spatula yardımı ile rahim ağzı bölgesinden
salgı alınmaktadır
Spatula kullanımı kolay ve konforlu olmadığı için günümüzde pek tercih edilmemektedir
Rahim ağzından smear fırçası ile alınan sürüntü materyali olan salgı,
lam denilen ince bir cam üzerine yayılıp, alınan hücrelerin cam yüzeye
yapışması için alkol dolu bir kap içine konur veya üzerine yapıştırma
özelliği olan bir sprey sıkılır, veya daha sağlıklısı içinde fiksasyonu
sağlayan bir sıvı bulunan özel bir kaba konulur
Fiksasyon denen bu işlem yapıldıktan sonra cam preparat özel bir
taşıma-saklama kabı içine konarak kısa sürede patolojiye gönderilir
Patoloji laboratuvarında boyama işlemlerinden geçirilen cam, mikroskop
altında incelenerek patolog veya patologlar tarafından değerlendirilir
İnce yayma teknikle, Human Papilloma Virus (HPV) tayini de yapılabilinir (HPV-DNA PCR tekniği)
Sonuçlar 2-3 gün içinde rapor olarak çıkar
Özellikle rahim ağzında yaranın varlığında (servikal erozyon) işlem sonrası kendiliğinden duran hafif kanama ve sancı olabilir
Smear testi ne zaman yapılmalıdır? Simir testi için en uygun zaman nedir?
Pap test için en uygun zaman adet bitiminden sonraki 3-10 günler arasıdır
Papsmear
testi için 3 gün öncesinden itibaren vajinal duş ya da herhangi bir
vajinal uygulama (ilaç,fitil) yapılmamış ve cinsel ilişkiye girilmemiş
olması en doğrusudur
Bu günlerde smear alınmamış ise adet kanamasının olmadığı diğer günlerde de tabii ki simir testi yapmak mümkündür
Aşırı derece iltihaplı akıntı veya az da olsa vajinal kanaması olan
kadınlara smear testi yapılmamalıdır, çünkü yanlış sonuç verir, çünkü
enfeksiyon hücreleri değerlendirilmesi gereken rahim ağzına ait servikal
hücreleri örtebilmektedir
Değişik ve yeni Smear inceleme teknikleri, metodları nelerdir?
· Yeni bir yöntem PAPNET adı verilen bilgisayar yardımı ile yapılan sitolojik bir inceleme yöntemidir
Öncelikle Amerika'da ve giderek Avrupa'da yayılmaya başlayan yeni bir
sistem ile mevcut olan klasik yönteme bir de bilgisayar taraması
eklenmiştir
Amaç, yanlış negatiflik riskinin yüzde 0'a yaklaştırılmasıdır ve hata payının çok minimize edilmesidir
Bu sistemde bilgisayar, hekimin görmesi gereken hücreleri seçerek monitöre çıkartmaktadır
Ekranda bu hücreleri gören patolog tanısını daha güvenli koyabilmekte ve daha iyi karar verebilmektedir
Böylece bilgisayar bir anlamda hekimin tanısını kontrol etmektedir
Maliyetinin yüksek olması ve her patoloji laboratuvarında yapılmaması nedeniyle sık uygulanmamaktadır
Ülkemizde çok az yerde bazı özel patoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır
· Thin-Prep (ince yayma) adı verilen yeni bir teknikte alınan örnek
direk olarak lam üzerine yayılmak yerine kendiliğinden fiksasyon için
alkol içeren bir şişe içerisine karıştırılır
Elde edilen bu hücre süspansiyonu patoloji laboratuarında özel bir
filtre sisteminden geçirilerek kan, mukus ve diğer ölü hücreler
ayrıştırılır ve geride kalan rahim ağzına ait hücreler lam üzerine
yayılır
Böylece ayrıntılı ve temiz inceleme olanağı kazanılır
İltihabi hastalıkların etkenleri , enfeksiyon sebepleri de tanınabilir
Sonuçlar daha açıktır ve testin duyarlılığı normal smear testine göre yüksektir
Hatalı negatif sonuç oranı daha düşük olup yaklaşık % 5’tir
Ayrıca, Pap test sonucu anormal çıkarsa, hasta tekrar çağrılmaksızın, alınmış salgısından HPV DNA PCR testi yapılabilir
Unutmamak gerekir ki, rahim ağzı kanserinin oluşmasında büyük oranda HPV virüsü rol oynamaktadır
Menopoz ve Gebelikte Simir testi nasıl yapılmalıdır?
Menopozdaki kadınların, hormon ilacı (HRT) kullansınlar veya
kullanmasınlar, mutlaka yılda bir aksatmadan düzenli olarak yaptırmaları
gereken testlerden biri de smear testidir
Menopozdaki kadınlarda smir testi alınması doğurganlık yaşındaki kadınlara göre farklılık göstermektedir
Menopozda azalan östrojene bağlı olarak rahim ağzı kanserlerinin en sık
olduğu transformasyon zonu olarak isimlendirilen rahim ağzındaki bölge
rahim kanalına doğru çekilmektedir
Normal smear fırçası ile sürüntü alındığı zaman istenilen alandan hücre alınamayabilir
Bu sebeple, menopozdaki kadınlardan, rahim kanalının içine giren özel simir fıraçaları kullanarak sürüntü almak gerekmektedir
Bu fırçalar (cytobrush) daha ince uçlu ve daha sık tellidir
Gebe kadınlar da gerektiği zaman, özellikle ilk 3 ayda, smear testinin
alınması sakıncalı ve gebeliğin devamı için riskli değildir
Fakat doğrusu simir testinin gebe kalmadan ortalama 2-3 ay önce,
gebeliğe hazırlık döneminde alınması ve var ise risklerin ortadan
kaldırılıp bu şekilde gebeliğe başlanmasıdır
Simir testi kanser taramasını nasıl yapar? Mantığı nedir?
Kadın genital organlarından vajina ile birlikte rahim ağzı mukoza adı verilen bir tür dış doku ile kaplıdır
Servikal mukoza 5 adet ince mikroskopik tabakadan oluşur
Ve devamlı olarak bu tabakalarda yeni hücreler yapılmakta ve en dış
tabakadaki hücreler dökülerek alt tabakalar yukarıya doğru
yükselmektedir
Bu değişim süreklilik göstermektedir
Bu büyüme ve yukarıya doğru olan göç esnasında hücrelerde normal olmayan atipik değişimler olabilir
Bu anormal değişikliklere displazi adı verilir
Var olan hücrelerin anormallik göstermeden başka bir tür hücreye dönüşmesine ise metaplazi ismi verilir
Metaplazi normalde görülen bir tablo iken displazi ileride kansere dönüşebilecek anormal bir durumdur ve takip edilmelidir
Kısacası “displazi” varlığı risk anlamına gelmektedir
Vajina ve serviksin her ikisi de epitel hücrelerinden oluşmakla birlikte bu epitel hücreleri birbirlerinden farklıdır
Bu iki hücre grubunun rahim ağzında birbiri ile komşuluk içinde olduğu bölgeye transformasyon zonu adı verilir
Rahim ağzı kanserlerinin hemen hemen tamamına yakını bu bölgeden
başladığı için transformasyon alanındaki hücrelerin yapısının smear
testinde incelenmesi son derece önemlidir
Bu alan özellikle kolposkopik incelemede de önem taşımaktadır
Smir testi, rahim ağzındaki bu bölgeden ve hücre guruplarından
dökülenlerin bir fırça yardımı ile alınıp mikroskop ile incelenmesi,
anormal hücre değişimlerinin tespit edilip doktora rapor edilmesi
mantığına dayanmaktadır
Smear Testi sonuçları nasıl rapor edilir?
Smear testinin sonuçlarının yorumlanması için değişik değerlendirme-klasifikasyon sistemleri mevcuttur
En sık kullanılan yöntem Papanicolau sistemi olmasına rağmen, bugün
sitopatoloji uzmanları ( sito-patolog lar) raporlarında Pap smear’ in
numaralı Papanicolau sınıflaması yerine açıklayıcı yorumu ve Bethesta
sistemini tercih etmektedirler
Bir kavram kargaşası olduğu için ülkemizdeki patoloji raporlarının
büyük kısmında artık her iki değerlendirme de genellikle birlikte
bildirilmektedir
Yanlış anlaşılmalardan kaçınmak için jinekologlar ve patologlar
terminoloji , metod ve sonuçların yorumlanması hususunda ilişki içinde
olmalıdır
Yorumdaki enküçük şüphe mutlaka açıklığa kavuşturulmalıdır
Papanicolau smear dğerlendirlmesi;
Papanicolau'nun adının verildiği sınıflamaya göre Class I hücrelerde
hiçbir sorun olmadığını, Class II ise hücrelerde enfeksiyona bağlı bazı
değişikliklerin olduğunu tanımlar
Class III ve üzeri hücresel anomaliler olduğundan mutlaka kolposkopi ve
biyopsi ile ileri inceleme gerektiren durumları belirtmek için
kullanılan ifadelerdir
Basit ve anlaşılır bir değerlendirme sistemidir
