Yumurtalık Kisti Çıkarılması - Kistektomi

Yumurtalık kistleri yumurtalık dokusundan gelişen, özellikle üreme
çağındaki kadınlarda nispeten sık görülen ve büyük çoğunluğu selim
tabiyatlı oluşumlardır Özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan kistlerin bir kısmı ise yumurtalık kanserine bağlı olarak gelişirler

Üreme çağındaki kadınlara başka bir nedenle yapılan jinekolojik
değerlendirmede işlevsel yumurtalık kistlerine (bu kistler adet
döngülerinden birinde yumurtlama işlevinin tam gerçekleşememesine bağlı
oluşurlar) nispeten sık rastlanır
Bu tür kistlerin en önemli özelliği bir veya birkaç adet döngüsü
sonunda kendiliğinden kaybolabilme olasılıklarının yüksek olmasıdır Bu nedenle çoğu durumda tanı konduktan sonra kistin kendiliğinden yok olup olmadığını belirlemek için bir süre beklenir

Hangi Durumlarda Yumurtalık Kistleri Çıkarılmalıdır?

Daha önce belirtildiği gibi özelikle üreme çağında yumurtalık kistlerine
sık rastlanır ve bu kistlerin çoğu belli bir süre sonunda kendiliğinden
kaybolurlar
Bazı özel durumlar hariç, kist tanısı konduğunda hemen ameliyat kararı
vermek yerine en azından bir sonraki adet kanaması döneminin bitimine
kadar beklenerek kistin kendiliğinden kaybolup kaybolmadığı belirlenir

Genel olarak söylemek gerekirse yumurtalık kistleri çeşitli belirtiler
yaratarak kadının günlük yaşamını olumsuz yönde etkiliyorsa veya kistin
selim tabiyatlı olduğundan emin olunamıyorsa (yumurtalık kanserinin bazı
durumlarda ilk belirtisi küçük bir kistik oluşum olabilmektedir)
ameliyat yoluna gidilmesi tercih edilir

Kistlerin kendiliğinden kaybolması mümkün müdür?
İşlevsel kist adı verilen türde olan kistler en sık görülen kistlerdir
Yumurtlama işlevinde yumurtalık içinde doğal olarak ortaya çıkan ve
olgunlaşmış yumurta hücresini barındıran folikül adı verilen içi sıvı
dolu kesecikler (link) belli bir boyuta ulaştıktan sonra çatlayarak
yumurta hücresini serbest bırakırlar Herhangi bir nedenle bu çatlama tam olarak gerçekleşemediğinde folikül içindeki sıvı artmaya devam eder ve kist ortaya çıkar
Bir sonraki adet kanaması geldiğinde kanda doğal sürecin bir parçası
olarak azalan hormonlar genellikle bu kistin çatlayarak ortadan
kalkmasını sağlarlar Bazı durumlarda doktor önerisiyle kullanılan doğum kontrol hapları da kistin kaybolmasına yardımcı olabilir

Özetle söylemek gerekirse işlevsel yapıdaki kistlerin çoğu kendiliğinden kaybolur

Ayrıntılı olarak incelenecek olursa aşağıdaki durumlar kistlerin ameliyatla çıkarılmasını gerektirirler:

Kistik oluşumun tabiyatı ve türü hakkında neti bir fikre varılamaması:

Üreme çağındaki kistik oluşumların çoğu selim tabiyatlıdır ve
ultrasonografide verdikleri görüntüye göre "basit kist" olarak
adlandırılırlar
Basit kist terimi içi tümüyle sıvı dolu olan, katı (solid) kısımlar
içermeyen ve ultrasonografide sınırları düzenli ve içi tümüyle siyah
("hipoekojen") görülen, selim olduğu düşünülen kistik yapıyı tarif etmek
için kullanılır Bu tür kistler başka bir ameliyat nedeni söz konusu olmadığı sürece belirli aralıklarla izlenebilirler

Selim tabiyatlı olan ancak adet sancısı, cinsel ilişkide ağrı ve gebe
kalamama gibi sorunlara neden olabilen ve endometriyozis hastalığına
eşlik eden çikolata kistleri yukarıda belirtilen sorunları
yarattıklarında ameliyatla çıkarılmaları tercih edilir Bu tür kistlerin vajinal ultrasonografide tipik bir görünümleri vardır ve bu nedenle kolay tanınırlar

Yine selim tabiyatlı olan ancak içerdikleri materyalin kistin
yırtılmasıyla karın içine boşalması durumunda ciddi sorunlara yol
açabilen dermoid yapıdaki kistlerin de genellikle ameliyatla çıkarılması
tercih edilir Bu kistler içlerinde kıl, diş, kemik dokusu gibi yapılar içerdiklerinden ultrasonografide nispeten kolay tanınırlar
Bu tür kistlerde özellikle büyük olduklarında boğulma ("torsiyon") adı
verilen ve aşağıda anlatılacak olan ağrılı durum daha kolay ortaya
çıkabilmektedir

Yumurtalık kistinin kanser olduğundan şüphelenilmesi durumunda bu
olasılık çok düşük olsa dahi kısa zamanda ameliyat yapılması tercih
edilir
Özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan, birden fazla sayıda veya çift
taraflı olan, içlerinde katı kısımlar bulunan, karın içinde sıvı
birikmesine neden olan, belli bir süre sonunda kendiliğinden kaybolmayan
veya büyüme gösteren, tümör markeri adı verilen bazı kan
parametrelerinde yükselmelerle beraber olan kistik oluşumlar kanser
olabilmeleri nedeniyle ameliyat edilmeleri önerilir

Kural olarak menopoz döneminde veya çocukluk çağında ortaya çıkan kistik oluşumların beklenmeden ameliyatla çıkarılması önerilir

Bazı yumurtalık kistleri östrojen hormonu, tiroid bezi hormonları ve
diğer bazı hormonları üreterek bu hormonların fazlalığına bağlı
belirtiler ortaya çıkarırlar Bu tür kistik oluşumlar için de genellikle ameliyat kararı verilir

Ameliyatın en önemli avantajı çıkarılan dokunun patolojik incelemesinin yapılarak tabiyatının net olarak belirlenebilmesidir

Yumurtalık kanseri>>

Kistik oluşumun ağrıya neden olması:

Pelvik ağrı nedeniyle yapılan jinekolojik değerlendirmede kistik
oluşumun ağrının nedeni olduğu düşünüldüğünde ameliyat tercih edilir:

Özellikle büyük kistler çevre dokulardaki sinir uçlarına veya çevre
organlara bası yaparak rahatsız edici ağrılara neden olabilirler Bu ağrılar adet sancısı şeklinde olabileceği gibi adet döngüsünün her gününde sürekli var olan ağrılar şeklinde olabilir

Kistin boğulması veya boğulma olasılığının varlığı:

Kistin ağrıya neden olduğu durumlardan biri de torsiyon ("boğulma") adı verilen durumdur Kistin kendi etrafında dönerek kendi kan dolaşımını bozmasıyla ortaya çıkar Kan dolaşımnın bozulmasıyla canlılığını yitirmeye başlayan yumurtalık dokusu çok ciddi ağrılara neden olur

Bu ağrı bazen karın içi organlarda ciddi bir durum (apandisit, dış
gebelik veya başka bir nedene bağlı iç kanama, mide delinmesi gibi)
düşündürecek bulguları ortaya çıkarabilmekte ve bu durumlarda doktorun
acil ameliyat kararı vermesini gerektirebilmektedir

Her kistik oluşumda boğulma oluşabilmesine karşın özellikle 5 santimetre
ve daha büyük çaplı olanlar ve dermoid kist yapısında olan kistik
oluşumlarda bu risk belirgin olarak fazladır
Kist boğulduğunda yapılan ameliyat çoğu durumda canlılığını kaybetmiş
yumurtalık dokusunun kistle beraber çıkarılmasına, yani kadının
yumurtalığını kaybetmesine neden olmaktadır
Boğulma riski taşıyan veya en ufak bir boğulma belirtisi gösteren
kistlerin ameliyatla çıkarılması kadının yumurtalığını kaybetme riskini
etkili bir şekilde azaltır

Kistin Gebelik Döneminde Sorun Yaratma Olasılığının Varlığı:

Yumurtalık kistleri arasından özellikle endometriyozis hastalığının
seyrinde görülebilen çikolata kistleri bir gebe kalamama nedeni
oluşturabilirler
Bu nedenle gebelik öncesi dönemde saptanan çikolata kistleri için küçük
çaplı olanlar hariç çoğu durumda ameliyat kararı verilir

Yumurtalık kistleri arasından özellikle doğum kanalına yakın yerleşimli
ve büyük çaplı olanlar doğum eyleminin ilerlememesine neden olabilirler
Gebelik öncesi dönemde saptanan bu tür kistlerin ameliyatla çıkarılması
bu kistlerin bir sezaryan ile doğum nedeni teşkil etme olasılıklarını
ortadan kaldırırlar

Kistin komşu organlara bası yaparak bu organların işlevlerini olumsuz yönde etkilemesi:

Özellikle büyük kistik oluşumlar rahimle yakın komşulukta bulunan idrar
yollarının veya bağırsakların işlevlerini olumsuz yönde
etkileyebilirler:

İdrar torbasına bası yapan kistler sık idrara çıkma, bazen idrar tutamama veya idrar yapamama şikayeti yapabilirler

Bağırsaklara ve özellikle de kalın bağırsağa bası olması durumunda dışkılama işlevi olumsuz etkilenebilir

Hangi Durumlarda Yalnızca Kistin Çıkarılması Yerine Beraberinde Heriki Yumurtalık ve Rahimin de Tümüyle Alınması Tercih Edilir?

Üreme çağında olan bir kadında kist için yapılan ameliyatlarda temel
hedef yumurtalıkların korunması ve yalnızca kistin çıkarılmasıdır
Ancak kistin kansere bağlı olduğu düşünülüyorsa ve ameliyat esnasında
yapılan hızlı patolojik inceleme ("frozen section") kanser tanısını
doğruluyorsa bazı çok özel durumlar hariç, yumurtalığın alınması tedavi
için yeterli değildir Bu durumlarda standart yumurtalık kanseri ameliyatını uygulamak tedavi açısından çok önemlidir

Rahimin gebelik döneminde büyüyen bebeği barındırmak dışında bilinen bir işlevi yoktur
Bu nedenle ailesini tamamlamış bir kadında kistin iyi huylu olduğu
düşünülse dahi yalnızca kistin çıkarılması yerine beraberinde her iki
yumurtalığın birden ve hatta rahimin de tümüyle alınması önerilebilir
Bu öneri kadın tarafından çoğu durumda antipatik karşılansa da kadının
bu ameliyat sayesinde ileri yaşlarda gelişmesi muhtemel üç kanser
türünden (yumurtalık kanseri, rahim kanseri ve rahimağzı kanseri)
tümüyle kurtulmuş olmasının getireceği avantajlar gözardı edilmemelidir

Yumurtalık Kisti Nasıl Çıkarılır?

Genel olarak söylemek gerekirse bir yumurtalık kistinin yerleşmiş
bulunduğu yumurtalık dokusundan tümüyle çıkarılabilirliğinin temel
belirleyicisi kistin türü ve yumurtalık dokusu içindeki konumudur

İşlevsel ve basit yapıdaki kistler genellikle çok basit bir şekilde
etrafındaki sağlam yumurtalık dokusundan "soyularak"
çıkarılabilmektedirler

Endometriyozis hastalığı seyrinde gelişen çikolata kistleri bir yandan
endometriyozis hastalığınıngenital organlar ile komşu organlar arasında
yapışıklıklara neden olabilmeleri, öte yandan sıklıkla yumurtalık
dokusunun derinliklerinde ve genellikle birden fazla sayıda olmaları
nedeniyle daha zor çıkarılırlar Yine de çoğu durumda sağlam yumurtalık dokusunun korunması çoğu durumda mümkündür

Dermoid kistler ise çıkarılmaları nispeten zor kistlerdir ve bazı
durumlarda tüm yumurtalık dokusuna yayılım gösterdiklerinden sağlam doku
bulunması zor olabilir ve kistle beraber yumurtalık dokusunun da
çıkarılması gerekebilir

Boğulma belirtileri gösteren ve çoğu durumda acil şartlarda yapılan
ameliyatlarda yumurtalık dokusu canlılığını korumaya devam ediyorsa
yalnızca kistin çıkarılması mümkün olmakla beraber bu olasılık maalesef
çok yüksek olmamaktadır

Yumurtalık kistlerinin ne şekilde çıkarılacağının belirleyicisi de yine kistin türü ve büyüklüğüdür
Orta büyüklükte ve etraf dokuyla yapışıklık oluşturmamış kistler,
laparoskopi için başka engel teşkil edecek bir durum söz konusu değilse
karnın açılmasına gerek kalmadan bu yöntemle çıkarılabilirler
Büyük kistler, yapışıklık oluşturmuş kistler ve kanser olma şüphesi
taşıyan kistler için laparotomi (karnın açılarak ameliyat edilmesi)
tercih edilir

Laparoskopi>>

Sezaryan esnasında kist çıkarılması

Gebelik dönemi yeni bir kistik oluşumun ortaya çıkmasına neden olan bir durum değildir Ancak yine de bazen sezaryan esnasında tesadüfen bir yumurtalık kisti saptanabilmektedir
Böyle bir durumda kistin sezaryan operasyonunun bitiminde, bulunduğu
yumurtalık dokusundan ayrılarak çıkarılması veya bu mümkün değilse o
taraftaki yumurtalığın tümüyle çıkarılması ameliyat süresini biraz
uzatmak dışında bir sorun yaratmaz

Kist Çıkarılma Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Kist çıkarılma ameliyatları genel anestezi altında uygulanan ameliyatlardır (GA-link) Bu nedenle genel anesteziye bağlı oluşması muhtemel riskler bu ameliyatta da ortaya çıkabilir Dikkatli bir ön değerlendirme ve tecrübeli bir doktor tarafından verilen anestezi bu riskleri çok azaltır

Karından uygulanan jinekolojik ameliyatların tümünde genital organlarda yapışıklık oluşma riski vardır
Bu yapışıklıklar yumurtalık ve tüpler etrafında olduklarında bu
organların işlevlerini olumsuz yönde etkileyerek gebe kalamama veya zor
gebe kalma nedeni olabilirler
Ameliyatın kısa zamanda tamamlanması, yapışıklığı en aza indirmek için
ek bazı önlemler alınmasıyla bu risk azaltılabilmekle beraber ameliyat
laparoskopi gibi çok az yapışıklık oluşumuna neden olan bir yöntem
kullanılsa dahi tümüyle önlemek mümkün değildir

Kist çıkarılma ameliyatlarında ön planda yalnızca kistin çıkarılması
planlanmasına karşın sağlam yumurtalık dokusunun bulunması her zaman
mümkün değildir
Bu nedenle her kadının bu tür ameliyatlarda kistin bulunduğu taraftaki
yumurtalığın da alınma olasılığını bilmesi son derece önemlidir

Ameliyat esnasında kistin kanser olduğunun düşünülmesi ve bunun ameliyat
devam ederken yapılan acil patolojik incelemeyle doğrulanması durumunda
da her iki yumurtalıkla beraber rahimin de alındığı daha geniş bir
ameliyat yapılması gerekebilir

Kist çıkarılması için kullanılan teknik ameliyata bağlı riskleri etkileyen diğer bir durumdur
Laparotomi ile yani karından girilerek (link) yapılan açık
ameliyatlarda bu yöntemin getirdiği riskler, laparoskopi ile yani ince
borularla karını açmadan kamera yoluyla uygulanan ameliyatlarda ise bu
yöntemin getirdiği riskler mevcuttur Uygun bir ameliyat tekniği kullanıldığında ameliyat tekniğinin kendisine bağlı riskler çok ender olarak ortaya çıkar

Ameliyat Sonrasında Tekrar Kist Oluşur Mu?

Özellikle çikolata kistleri tekrarlama olasılıkları nispeten yüksek
kistlerdir ve bu nedenle ameliyat sonrasında nüksü önlemeye yönelik ek
tedavi gerektirebilirler

» Yumurtalık Over Kistleri Nedir - Nasıl Belirti Verir - Yumurtalık Over Kistleri Nedir Nasıl Meydana Gelir - Yumurtalık Over Kistleri
» Yumurtalık kistleri belirtileri tedavisi
» Dündar’dan ‘İktidar sesimizi kıstı’ esprisi
» Böbrek Kisti Tanısının Konulmasında Teknoloji Kullanımı