A:
Acı bakla : Semen Lupini Şeker hastalığına karşı kullanılır.
Acı elma yağı : Salvia Triloba Gaz söktürücü, midevi, ter kesici, idrar
artırıcıdır. Haricen yara iyi edici ve antiseptik olarak kullanılır.
Acı yonga : Lignum Quassiae İştah açıcı, kuvvet verici, kurt ve ateş düşürücü
Acıağaç : İştah açar, hazmı kolaylaştırır. Ateşi düşürür. Tükürük
ifrazatını arttırır. Mide, bağırsak, karaciğer ve böbreklerin
çalışmasını düzenler. Böbrek sancılarını keser, taşların düşürülmesine
yardımcı olur. Bağırsak kurtlarını döker. Kanamaları durdurur. Haşarat
kaçırıcı olarak da kullanılır. Fazla kullanılacak olursa; baş dönmesi,
mide bulantısı ve kusma yapar.
Adaçayı : Mide ve bağırsak gazlarını giderir. Mide bulantısını keser.
Hazım sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Boğaz, bademcik ve dişeti
iltihaplarını giderir. Göğsü yumuşatır. Astımdaki sıkıntıları geçirir.
İdrar ve ter söktürür. Banyo suyuna katılıp yıkanılırsa; zindelik verir.
Günde, 3 kahve fincanından fazla içilmemelidir.
Adamotu : Zehirli bir bitkidir. Ağrı kesici, yatıştırıcı, cinsel gücü
arttırıcı etkileri vardır. Rast gele kullanıldığında zararlı olur.
Ahlat (Yabanarmudu ) : Meyveleri ishal keser. Zehirli hayvan sokmalarinda, filizi ezilip yaraya sürülür.
Ahududu : Kanı temizler, vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını
sağlar. Terletir ve idrar söktürür. Kabızlığı giderir. Vücuda dinçlik
verir.
Alıç : Asabi çarpıntıları giderir. Sinir bozukluğunu geçirir. Yüksek
tansiyonu düşürür. Aritmide kullanılır. Uykusuzluğu giderir. Kalbi
kuvvetlendirir. Damar sertliği ve göğüs nezlesinde faydalıdır.
Altınotu : Herba Ceterachi İdrar söktürücü ve kabız etkileri vardır. Basura karşı, haricen kullanılır.
Amber : Ambra Grisea Kaşalot balığından elde edilir. Kalbi kuvvetlendirir, iştah açar ve cinsel arzuyu artırır.
Anason : Hazmı kolaylaştırır. İştahsızlığı ve yemeklere karşı duyulan
tiksintiyi giderir. Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. İdrarı
arttırır. Öte yandan kusmayı ve ishali keser.
Anason : Kullanılan kısmi, meyvalari ve yapraklaridir. Meyveleri tamamen
olgunlastiktan sonra toplanir ve gölgede kurutulur. Hazmi
kolaylastirir. Istahsizligi giderir. Mide ve barsak gazlarini söktürür.
Idrar artirir. Migren agrilarini keser. Astim, nefes darligi ve
bronsitte görülen sikayetleri giderir.
Anason yağı : Oleum anisi Sinir sistemi uyarıcısıdır.
Andız kökü : Radix Helenii Safra söktürücü, öksürük kesici, göğüs yumuşatıcı,kuvvet verici ve kurt düşürücüdür.
Ardıç : Kozalaklari mavimsi siyah renklidir. Yenir ve idrar söktürücü özelliktedir.
Ardıç tohumu : Fructus Juniperi İdrar artırıcı, terletici, midevî ve antiseptik özellikleri vardır.
Aslanağzı : Balgam söktürür. Bronşitte rahatlık verir
Asma : Yaprakları ile yapılan ilaçlar kanamayı durdurur. Vücuda kuvvet verir. Sarılığı keser. İshali durdurur.
Aspir : Flos Carthami Romatizma ağrılarına karşı etkilidir. Dahilen terletici, kurt düşürücü ve adet getiricidir.
Ayı üzümü : Kuvvet verir. İshali keser. İdrar yollarını temizler. İdrar
söktürür. Ateşi düşürür. İdrar yollarındaki taşların düşmesine yardım
eder. Prostat büyümesinden kaynaklanan şikayetleri giderir.
Ayrıkotu : Bitkinin etli kökleri çok eskiden beri üriner hastalıklarda
kullanılan önemli bir halk ilacıdır. Kökler mesane ve böbrek iltihapları
dahil, mesanedeki tas ve kumları düşürmek için kullanılan iyi bir idrar
söktürücüdür.
Ayva : İshal ve dizanteriyi keser. Mide ve bağırsakları kuvvetlendirir.
İnce bağırsak iltihabını giderir. Kanı temizler. Çarpıntıyı dindirir.
B:
Badem : Aci bademin uçucu yagi, iyi bir koku ve tat giderici (balik
yagina ilave edilir) ve hafif bir dezenfektandir. Badem tohumlari, badem
surubu hazirlanmasinda kullanilir. Çocuklar için iyi bir müshildir.
Kremlerin terkibine girer. Meyve kabugu halk arasinda bogaz agrilarina
karsi kullanilmaktadir.
Badem : Bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. Böbrek, mesane ve tenasül
yollarındaki iltihapları giderir. Baş ağrısı, karaciğer ve böbrek
ağrılarını hafifletir.
Badem yağı : Oleum Amygdalae Dahilen müshil, haricen yumuşatı- cı ve yara iyi edici olarak kullanılır.
Bakla : İdrar yollarını temizler. Böbrek ağrılarını dindirir. Böbrek
iltihaplarını giderir. Böbrek kum ve taşlarının düşürülmesine yardımcı
olur.
Baldıran ( Ağuotu) : Nemli yerlerde yetişen, 1-2 metre boyunda zehirli
bir bitkidir.Ev ilaçlarında kullanılmaz.Tıpta, özellikle dişçilik
alanında kullanılır.Ağrı kesici, spazm giderici ve siyatik, tetanoz ile
epilepsi hastalıklarinin tedavisinde kullanılır.
Balıkotu : Fructus Cocculi indici Dahilen kurt düşürücü, sara nöbetlerini azaltıcı olarak kullanılır. Tehlikeli bir drogdur.
Bamya : Meyvesi beş bölmeli,tohumları yuvarlak ve yeşilimtrak gri renkte
bir sebze. Faydalı bir sebzedir. Yaş veya kuru olarak sarf edilir.
Konserveleri de yapılır. Meyveleri müsilajlıdır.Kabızlık tedavisi ve
barsakların düzenli çalışması için faydalıdır.
Bamya çiçeği : Flos Hibisci Dahilen göğüs yumuşatıcı, lapa halinde
haricen çıbanları olgunlaştırıcıdır.Kabızlığa karşı etkili ve zararsız
bir drogdur.
Banotu : Yumuşak tüylü, otsu bir bitki. Gavur haşhaşı adıyla da
bilinmektedir.Meyve çok tohumlu ve bir kapakla açılıp tohumlarını saçan
bir kapsüldür.Altı türü vardır. (Siyah Banotu) ile (Mısır Banotu) tedavi
sahasında kullanılır. Mısır Banotu Malatya civarında bulunmaktadır.
Bilhassa alkaloit endüstrisi için önemlidir. Siyah Banotu hemen hemen
bütün Anadolu ve Trakya’da bulunur. Meyvaları çanak yapraklar tarafından
sarılan, kapak ile açılan bir kapsüldür. Bu kapsül içinde gri esmer
renkli, üzerinde küçük çukurcuklar bulunan çok miktarda tohum
bulunur.Bitkinin kullanılan kısmı; yaprakları, kökü ve tohumlarıdır.
Yapraklar, bitki çiçekli iken toplanır ve kurutulur. Tohumlar tamamen
olgunlaştıktan sonra alınır, güneşte ya da 40-50 derecelik fırınlarda
kurutulur. Kuvvetli bir uyuşturucu ve ağrı kesicidir. Bazi müshillerin
tesir edebilmesini kolaylaştırır. Bilmeden kullanıldığında
zehirlenmelere sebeb olan bir bitkidir.
Besbase : Rhizoma Polypodii Müshil, safra ve balgam söktürücü ve kurt düşürücü etkilere sahiptir.
Bezelye : Taze ve donmuş olarak kullanılabilen bezelye B1, C
vitaminleri, protein, lif ve folik asit içerir. Sinir sisteminde
sorunları olanlara tavsiye edilir.
Biberiye ( Kuşdili otu) : 1-2 m yüksekliğinde, kışın yapraklarını
dökmeyen bir bitki.Kuşdili olarak da bilinir.Yapraklar ve çiçeklerinden
uçucu yağ, tanen, acı maddeler, organik asitler ve glikozit elde edilir.
Mide ve barsak uyarıcısı, idrar söktürücü ve safra artırıcı etkisi
vardır. Uçucu yağ, uyarıcı olarak haricen kullanılır. Ayrıca
hazımsızlığı giderir.
Biberiye yağı : Oleum Rosmarini Haricen romatizma ağrılarını dindirici olarak kullanılır.
Boru çiçeği ( çan çiçeği ) : Nefes darlığı , bronşit ve astımın sebep olduğu rahatsızlıkları giderir.
Böğürtlen : Dikenli ve çalı görünümünde bir bitki. Ekilmemis yerlerde,
çit, yol ve hendek kenarlarında çok bulunur.Meyva birçok meyvanın
oluşturduğu bileşik küre biçimindedir. Kullanılan kısımları yaprakları
ve çiçek tomurcuklarıdır. Yapraklar çiçek açmadan toplanır, gölgede
kurutulur. Yapraklarda tanen ve organik asitler ihtiva eder. Hafif kabız
edici özelliği olmakla beraber; diş etleri, bademcik ve boğaz
iltihaplarinda, ishal ve basurda kullanılmaktadır.
Brokoli : Kansere karşı bizi koruyan ve ömrümüzü uzatan müthiş bir
sebze. Çok miktarda kalsiyum içerdiği için kemik erimesine birebir.
Mineral ve demir eksikliğini gideren brokoli, vitamin deposudur. Brokoli
tutkunlarında ender olarak bağırsak ve akciğer kanseri görülür, kalp
dolaşım hastalıklarına da pek fazla rastlanmaz. Kadınlarda göğüs
kanserini önler. Göğüs kanserine ve spinabifida hastalığına karşı
etkili. Brokoli bol miktarda, göğüs kanseri riskini azaltan 'indole'
adlı bir madde içeriyor. İndole, göğüs kanserine neden olan östrojen
bozukluklarını engelliyor. Ayrıca brokolinin diğer bir özelliği de,
spinabifida hastalığını (doğuştan belkemiğinde son omurun kapanmamış
olması) önlemesi.
Buğday : Lifli gıdalar sağlıklı bir beslenmenin temelidir. Buğdayın dış
kabuklarından elde edilen kepek de, genellikle mısır gevreği türü
yiyeceklerle tüketilir. Kepekli buğday unundan yapılan kurabiye vb.
bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar ve kabızlığı önler. Buğday
tanesinin özü olağanüstü besleyicidir. Vücudun özümsediği kalsiyum,
demir ve çinko burada depolanır. Besin değeri, potansiyel olarak yulaf
ve mısırdan daha yüksek olan buğday, bağırsak ve rektum kanserini
önleyici faktörler içerir. Ama, yulaf ve mısıra kıyasla sindirimi biraz
daha zordur.
C:
Ceviz : Yaprakları ve kabuklarıyla hazırlanan ilaçlar kanı temizler,
kansızlığı giderir. İshal ve dizanteriyi keser. Verem ve şeker
hastalığında hem besleyici, hem de tedavi edicidir. Saç ve elleri
boyamakta da kullanılır. Bitki bilimcilere göre bol miktarda A, B1, B2,
C, E ve K vitaminleri ile Chinon Juglon adlı aktif madde içeren cevizin
hem içi, hem ağacının kabukları hem de yaprakları pek çok sağlık
sorununa iyi geliyor. Her sabah kahvaltıda bir miktar ceviz içi
yenmesinin zekayı geliştirdiğini belirten uzmanlar, yeşil ceviz
meyvelerinin kabukları kaynatılarak içildiğinde erkeklerde cinsel gücü
artırdığını belirtti. Vücudu besleyip güçlendiren cevizin yararlarından
bazıları şöyle sıralanıyor: • Nasırlar üzerine konulan ceviz yağı
zamanla bunların yok olmasını sağlar. • Taze dalların kabukları ve
meyvelerinin kabukları ile karıştırılıp kaynatılarak elde edilen sıvı
mideyi kuvvetlendirir. • Ceviz yapraklarından yapılan çay iştah açar,
mideyi kuvvetlendirir, boğaz hastalıklarına iyi gelir. • Bir miktar
ceviz yaprağı banyo suyuna karıştırılırsa cilt hastalıklarına iyi gelir.
• Ceviz yaprakları pişirilerek çıbanların üzerine sarılırsa
iyileşmesini sağlar. • Ceviz yağı yüz lekelerinin üzerine sürülüp masaj
yapılırsa lekeler yok olur.
Ceviz yağı : Juglandis regiae Müshil ve safra artırıcı olarak kullanılır.
Civan Perçemi (Binbir yaprak otu, Kandil Çiçeği) : Bitkinin kullanılan
kısmı, yapraklı ve çiçekli dallarıdır. Dallar ve çiçekler henüz tamamen
açılmadan toplanır ve gölgede kurutulur. Bitkinin bu kısımları uçucu
yağ, sabit yağ ve acı glikozit maddelerini ihtiva ederler. Kuvvet
verici, uyarıcı, idrar ve gaz söktürücüdür. İçersindeki Sincolden dolayı
antiseptik, balgam söktürücü ve midevidir. Yara iyi edici bir özelliği
vardır. Basurda sulu hulasası fitil halinde verilir.
Ç:
Çakşırotu kökü : Ferulae meifoliae Cinsel kudreti artırıcı olarak etkilidir.
Çamfıstığı : Bronşit, verem, akciğer hastalıklarının çabuk iyileşmesine
yardımcı olur. Ruhi çöküntüyü giderir. Kalp hastalıklarında da
faydalıdır.
Çamsakızı : Terebenthina Communis Solunum ve idrar yolları hastalıklarında kullanılan etkili bir antiseptiktir.
Çamtere-Bentin yağı : Oleum Terebinthinae Neft yağı olarak da tanınır.
Hari- cen romatizma ağrılarını giderici ve saçları besleyici olarak
kullanılır
Çarpıntıları keser, migreni keser.İdrar ve adet söktürür.
Çekem : Fructus Visci albi Kabız, idrar artırıcı, kusturucu, kuvvet
verici ve tansiyon düşürücü etkileri vardır. Romatizma ağrılarında
kullanılır.
Çemen : Balgam söktürür. Vücuda rahatlık verir.
Çiğdem (Mahmur Çiçeği) : Bitkinin kullanılan kısmı tohumları ve
yumrusudur. İdrar söktürür, Kabızlığı giderir. Kesinlikle tavsiye edilen
miktardan fazla kullanılmamalıdır. Çiğdem tohumu ve yumrusundan
hazırlanan preparatlar uzun zamandan beri damla hastalığına karşı
kullanılmaktadır. Daha çok ziraatta kullanılır.
Çilek : Körpe ve bol sulu çilekler sistemi temizliyor. Cilt sorunları
olanlar için de iyi bir meyvedir. Böbrek, idrar yolları ve bağırsak
sorunları için de birebirdir. Ayrıca diş etlerini güçlendiriyor,
dişlerdeki tartarı önlüyor, ağız kokularını ve boğaz ağrılarını
gideriyor. Çilekte yüksek oranda C vitamini bulunduğu gibi, yüksek
tansiyon ve kolesterolü düşüren maddeler içeriyor. Çilek C vitamini
ihtiyacını karşılar. Ayrıca bol miktarda potasyum içerir ve lifli
besinler arasında önemli bir yer tutar. Diyabetli hastalar, çileğe şeker
ilave etmemek şaartıyla bu meyveyi bol bol yiyebilirler.
Çörekotu : İştah açar. Vücuda kuvvet ve dinçlik verir. Hazmı
kolaylaştırır. Mide ve bağırsak gazlarını söker. Koklanacak olursa baş
ağrısını keser.
Çörekotu yağı : Nigellae sativae Haricen saç dökülmesi ve kepeğe karşı kullanılır.
Çöven kökü : Radix Saponariae albae Tedavide nadiren kullanılır.
Bilhassa tahin helvası yapımında kullanılır. İdrar ve balgam
söktürücüdür.
D:
Dağçayı : Sideritis Uyarıcı, gaz söktürücü, iştah açıcı ve mide ağrılarını kesici özelliklere sahiptirler.
Defne : Terletir, ateşi düşürür. Vücuda rahatlık verir. İdrar ve adet söktürür. İştah açar. Sinir ağrılarını dindirir
Defne yağı : Lauri expressum Romatizma ağrılarını dindirici ve vücut
parazitlerini öldürücüdür. Ayrıca, saç dökülmesini de önler.
Defne yaprağı : Folium Lauri Terletici, antiseptik ve midevi etkilere sahiptir.
Demirhindi : Pulpa Tamarindorum Müshil ve müleyyin bir etkiye sahiptir. Hiçbir tahriş edici etkisi yoktur.
Deniz Kadayıfı : Solunum ve hazım sistemi nezlelerini giderir. Vücudu besleyici olarak da kullanılır.
Deniz Yosunu : Metabolizmanın işleyişini hızlandırıyor. Troid
hormonundaki dengesizlikleri engellen maddelir içeren su yosunu,
metabolizmayı hızlandırıyor. Ayrıca, B vitamini, kalsiyum ve çinko
içeren yosun; deriye, tırnaklara ve saça karşı etkili.
Dereotu : Bitkinin kullanılan kısmı meyveleridir. Meyveler eylül sonunda
toplanır ve gölgede kurutulur. Meyvelerinde sâbit ve uçucu yağ, pektin
ve azotlu bileşikler vardır. Meyveler yatıştırıcı, mide ve bağırsak
gazlarını önleyici olarak kullanılır. Hazımsızlık ve hıçkırığa tesiri
iyidir. Yaprakları da yemek ve salatalarda kullanılır.
Deve çökerten : Fructus Tribuli Taş düşürücü, idrar söktürücü ve kuvvet verici olarak kullanılmaktadır.
Devedikeni : Ateş düşürür. Terletir ve vücuda rahatlık verir.
Domates : Kanserden koruyucu ve yaşlanmayı zihinsel ve bedensel olarak
yavaşlatıcı bir sebze. C ve E vitaminleri içerir. Domates zengin bir
potasyum kaynağıdır ve çok az miktarda tuz bulunur. Yüksek kan basıncını
düşürmeye yardımcı olur ve vücudun su tutmasını engeller. Kalp
hastalıklarına ve prostat kanserine karşı etkili. 'Beta karotin'e yakın
olan likopen içeriyor. Likopen vücudu kalp hastalıklarına karşı koruyan
maddeler arasında yer alıyor. Araştırmalar domatesin prostat kanseri
riskini azalttığını gösterdi. Haftada en az iki kez domates yiyen
erkeklerin, diğerlerine oranla prostat kanserine yakalanma riskleri az
Dut : Beyaz dut yaprakları idrar söktürür. Vücutta biriken suyu
boşaltır. Aç karnına yenen beyaz dut bağırsak solucanlarını söktürür.
Dut meyvası : Fructus Mori nigri Meyvalardan hazırlanan şurup, gargara
halinde, ağız ve boğaz hastalıklarına (pamukçuk) karşı kullanılır.
Düğün Çiçeği : Kavak merhemi ile birlikte hâricen basura karşı verilmektedir.
E:
Ebegümeci : Göğsü yumuşatır. Öksürük keser. Mide bulantısı ve kusmaları
önler. Ateşi düşürüp vücuda rahatlık verir. Boğaz ve bademcik
iltihaplarını giderir. Dişeti hastalıklarını tedavi eder.
Eğir kökü : Rhizoma Calami aromatici Gaz söktürücü, terletici ve
antispazmotiktir. Dahilen Prostat, haricen ise romatizma için
kullanılır.
Eğreltiotu : Barsak parazitlerine karşı çok eski târihlerden beri
kullanılmaktadır. Toz veya hulasa hâlinde alınır. Tavsiye edilen
miktardan fazla alınmamalıdır.
Elma : Günde bir elma yemek doktoru evinizden uzak tutar. İki elma
yerseniz, kalp ve dolaşım sorunlarına karşı korunmuş olursunuz.
Kolesterolü yok eder ve kabızlığı önler. Sindirimi kolaylaştırır. Kokusu
rahatlatır ve kan basıncını düşürür. Artrit, romatizma ve gut
hastalıklarına karşı da yararlıdır.
Enginar : Kandaki üre ve kolesterolü düşürür. İdrar söktürür. Kandaki
şeker miktarını ayarlar. Damar sertliği ve kalp hastalıklarını önler.
Böbrekteki kumların dökülmesine yardımcı olur. Prostat, meme ve rahim
ağzı kanserine karşı iyi gelir. Enginarın içinde bulunan Silymarin
maddesinin, hücrelerin hasar görmesini engellediğine işaret eden
araştırmacılar, ayrıca Silymarin maddesinin, prostat, meme ve rahim ağzı
kanserini önleme konusunda da etkili olduğunu belirtti. Enginarın
içinde, fiber, magnezyum, folate ve C vitamini bulunduğu, bu sebzeyi bol
miktarda tüketenlerin, bulundukları yaşın daha altında gösterdikler.
F-G:
Fesleğen : Öksürüğü keser. Baş dönmesini durdurur. Arı sokmasında
faydalıdır. Ağız yaralarını tedavi eder. Fesleğen kokusu, sivrisinek ve
tahtakurusu gibi haşaratları kaçırır.
Fındık : Bedeni ve zihni yorgunluğu giderir. Vücuda kuvvet verir. Nekahat devresinin çabuk geçmesini sağlar.
Funda ( Süpürge Otu) : Bâzı türlerinin dalları ipek böcekçiliğinde askı
olarak kullanılır. Dalları çalı süpürgesi yapımında, ayrıca yakacak
olarak kullanılır. Genel olarak idrar yolları taşlarına karşı idrar
söktürücü olarak kullanılır. Funda ayrıca, ishal ve böbrek taşları
tedavisinde kullanılır. Zeytinyağı ile hazırlanan merhemi çıban ve
egzamada faydalıdır. Zayıflamak için de kullanıldığı bilinmektedir.
Gelincik : Nefes darlığı, astım ve bronşitte rahatlık verir. Kan tükürme ve kusmayı önler. Yanıkları iyileştirir.
Ginseng : Ginseng Kalp kuvvetlendirici ve yorgunluğu gidericidir. Cinsel gücü artırıcı etkileri vardır.
Greyfurt : C vitamini bakımından çok zengindir. Yarım greyfurt günlük C
vitamini ihtiyacının yüzde altmışını sağlar. Kolesterol oranını düşüren
pektin maddesi bulunur. Kansere karşı koruyucu özellik taşır. İştah
açar.
Gül : Gülden gülyağı ve gülsuyu elde edilir. Gülyağı kozmetik ve
parfümeride kullanılır.Gülyağının antiseptik (mikrop öldürücü) etkisi
vardır. Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir. Göz kanlanmaları ve göz
nezlesinde etkilidir. Dâhilen ise hafif müshil etkilidir. Gülsuyu ve
gül reçelleri halk arasında yaygın olarak kullanılır.
Gülhatmi : Balgam söktürür. Vücuda rahatlık verir. Nezle ve öksürükten
kaynaklanan şikayetleri giderir. Boğaz, bademcik ve diş eti
iltihaplarında kullanılır. Barsak iltihaplarında etkilidir.
Günlük : Gummi Olibanum Dahilen kuvvet verici, yatıştırıcı, kabız, idrar
artırıcı, adet söktürücü, adet getirici ve romatizma ağrılarını
dindiricidir.
Günlük Ağacı : Ağacın yongaları kurutulur, günlük ve buhur olarak kullanılır. Nefes darlığını giderir. Tütsü olarak kullanılır.
Güzelavratotu : Ağrı kesici ilaç yapımında kullanılır. Ayrıca, mide,
barsak, astım, kalp, sinir ve beyin hastalıklarının tedavisi için
yapılan ilaçlarda da kullanılmaktadır.
H:
Halile ( Kara sarı) : Fructus Myrobalani Sarı halile müshil, Kara halile
ise kabız olarak kullanılır. Haricen ise yara iyileştiricidir.
Hanımeli : Tıpta yaprakları gargara yapmak için, çiçekleri antispazmodik
olarak, meyveleri de idrar söktürücü ve kusturucu olarak kullanılır.
Hardal tohumu : Sinapis nigrae Haricen lapası, yakısı ve banyosu yapılir. Kanı cilde toplamak ve ağrı kesmek için kullanılır.
Haşhaş : Bitkinin kullanılan kısımları ham meyvelerinin çizilmesi ile
elde edilen afyon, kurutulmuş ham meyveler, yapraklar, tohumları ve
tohumlarından elde edilen yağıdır.Bilhassa hâricen kullanılan bâzı
merhemlerin bileşimine girer ve ağrı dindiricidir.Bileşiminde toplanma
zamanına göre değişen afyon alkaloitleri vardır. Harici ağrı dindirici
olarak, özellikle diş hekimliğinde kullanılır. Tohumlarının yağı ise,
tohumları soğukta tazyik edilmesi sûretiyle elde edilen yağdır. Soğukta
elde edilen yağın bileşiminde asitler az, sıcakta elde edilen yağın ise
asitleri fazladır. Soğukta elde edilen yağ, bâzı merhemlerin bileşimine
girer. Sıcakta elde edilen yağ, yemek yağı ve sanayide sabun yapımında
kullanılır. İçerdiği zehirli maddeli dolayısıyla, hekim kontrolü ve
tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.
Hatmi : Ağız, boğaz ve dişeti iltihaplarını iyileştirir. Bağırsak iltihaplarını giderir.
Hatmi çiçeği : Flos Altheae Göğüs yumuşatıcı ve tahrişleri gidericidir.
Havacıva : Radix Alkannae Kabız ve yara iyileştiricidir.
Havuç : Haftada beş kere yendiği takdirde Harvard'ın araştırmalarına
göre kadınlarda kalp enfarktüsünü, felç tehlikesini yüzde 68 oranında
azaltıyor. Günde iki havucun erkeklerde kandaki kolesterolü yüzde 10
oranında azalttığı görülmüştür. Her gün yenen bir havuç da akciğer
kanseri tehlikesini yarıya indiriyor. Havuçtaki Beta-Karotin de gözleri
yaşlılığın getirdiği görme zayıflığından koruyor ve bağışıklık sistemini
kuvvetlendiriyor. Mide ve bağırsak kanamalarını önler, kansızlığı
giderir, anne sütünü arttırır, yüz ve boyun kırışıklıklarını giderir,
idrar ve bağırsak gazlarını söktürür, ülserdeki şikayetleri giderir.
Kansere karşı etkili olduğu gibi cildin kurumasını da engelliyor ve
bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Beta karotin (kansere neden olan
serbest radikallari durduruyor ve bağışıklık sistemini güçlendiriyor)
içeren havucun en büyük özelliklerinden biri içerdiği bu maddenin cildin
kurumasını engelleyen A vitaminine dönüşebilmesi.
Havuç tohumu : Dauci carotae Midevi, gaz söktürücü, gebeliği önleyici ve cinsel gücü artırıcıdır.
Hayıt : İdrar söktürür. Sancıları keser. Aybaşı kanamalarını düzenler.
Anne sütünü artırır. Hazımsızlığı giderir. Karın ağrısı ve ishali keser.
Ayak şişlerini indirir. Akrep ve arı sokmalarında kullanılır.
Hayıt tohumu : Agni-Casti idrar artırıcı, gaz söktürücü ve yatıştırıcıdır.
Hindistancevizi : İdrar söktürür. Böbreklerdeki kum ve taşların düşürülmesine yardımcı olur. Mide ağrılarını giderir.
Hint yağı : Oleum Ricini İnce barsak üzerinde etkili olan ve tahriş yapmayan bir müshildir
Hodan : Bitkinin çiçekleri ve yaprakları kullanılır. Fazla miktarda
müsilaj, reçine, mâdenî tuzlar taşır. Yapraklar ve çiçekler ter verici,
idrar ve balgam söktürücüdür. Boğaz ağrılarına ve öksürüğe karsı
kullanılır.
Hurma : Kalbimizin yeni dostu bulundu: Hurma Bugüne dek kalp ve damar
hastalıklarından korunmada elmanın sihirli gücü biliniyordu. İsrailli
bilimadamları kalbin gerçek dostunun hurma olduğunu kanıtladı. İsrailli
bilim adamları, hurmanın, kalp ve damar hastalıklarından korunmak için
önerilen elmadan daha etkili olduğunu açıkladılar. İsrail'de yapılan bir
araştırmada, elma ve hurmanın yararları karşılaştırıldı. Hurmanın lif,
mineral ve fenol açısından zengin olduğunu söyleyen bilim adamları,
elmada daha fazla bakır ve çinko bulunduğunu, buna karşılık hurmada
sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve demir miktarlarının elmadan iki
kat fazla olduğunu belirttiler. Bilim adamları, düzenli yenilmesi
halinde kalp ve damar hastalıkları riskini azaltan bu meyvelerin
içindeki yararlı maddelerin daha çok kabuklarında bulunduğunu
kaydettiler.
Hünnap : Jujubae Göğüs yumuşatıcı, öksürük kesici, müshil ve kan temizleyicidir. Şeker hastalığına karşı da kullanılır.
Hüsnüyusuf : Mide üşütmesinden doğan şikayetleri giderir. İktidarsızlıkta da faydalıdır.
I-İ:
Ihlamur : Ihlamur çiçeği yatıştırıcı, idrar verici, göğüs yumuşatıcı ve
balgam söktürücü olarak çay halinde kullanılır.Ihlamur çiçeği banyosunun
da yatıştırıcı bir özelliği vardır. Balla karıştırılıp içilirse mide
ülserine faydalıdır. Kan dolaşımını düzenler.
Isırgan : Dıştan tatbik edildiği zaman iç organlarda biriken kanı çeker. Burun kanamalarını keser. Balgam söktürür.
Ispanak : Kalp hastalıklarına, felce, yüksek tansiyona, yaşlılığın
getirdiği göz hastalıklarına, kansere, hatta psişik rahatsızlıklara
karşı da etkili bir sebze. Göz hastalıklarına ve derideki lekelenmelere
karşı etkili. Ispanak içerdiği iki kimyasal madde sayesinde görme
bozukluklarına karşı etkili. Haftada 6 kez ıspanak yiyenlerin yüzde 86
oranında yaşın ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkan derideki lekelenmeler
gibi bir sorunlarının olmayacağını gösteriyor. Ayrıca yaşla birlikte
ortaya çıkan göz hastalıklarına karşı da etkili. Bir porsiyon ıspanak,
günlük demir ihtiyacımızın onda birini karşılıyor.
İğde çiçeği : Flos Elaeagni Kabız, kuvvet verici ve antiseptiktir. C vitamini deposudur. Gribe karşı etkilidir.
İncir : Bağırsakları yumuşatır. Kabızlığı giderir. Bronşit, öksürük ve boğaz ağrılarında faydalıdır. Enerji verir.
K:
Kabak : Tohumları (çekirdekleri) tenya ve kurt düşürücü olarak bilhassa
çocuklarda kullanılmaktadır. Tohumlar diş kabuklarından ayrılarak
dövülür, şekerle karıştırılarak verilebilir. Ortalama doz çocuklarda 40
gr büyüklerde takriben 100 gr’dir. Kabak çok besleyici özelliktedir C ve
B1 vitamini ihtiva eder. Pişirilen etli kısmı yiyecekten başka çıban ve
şiş yerlere lapa olarak da tatbik edilir.
Kafur : Camphora Sinir sistemi, solunum ve kalp üzerinde uyarıcı etkileri vardır.
Kahve : Kahvede kafein alkoliti vardır.Kafeinin az miktarının damarları
genişletmek sûretiyle uyarıcı etkisi vardır.Kalbi kuvvetlendirir,
sindirimi kolaylaştırır, böbrek damarlarını genişleterek idrarı
çoğaltır, solunumu hızlandırır. Kanı beyne çekerek, beynin faaliyetini
arttırır ve narkotiklerle zehirlenmelere karşı kullanılır. Fazla
miktarda alındığında uyarıcı etki fazlalaşır, kalbin çarpıntısını
arttırır, kulakların uğuldamasına sebep olur.
Kakao : Kafeinden dolayı kahvede olduğu gibi yatıştırıcı ve uyarıcı
etkisi vardır. Az miktarı kalbi kuvvetlendirir, sindirimi kolaylaştırır,
idrar söktürür. Fazla miktarı zararlıdır.
Kakao yağı : Oleum cacao Basur memelerini, kadınların göğüslerindeki yara ve çatlakları yumuşatmak için haricen kullanılır.
Kakule : Cardamomi İştah açıcı, gaz söktürücü ve midevi etkilere sahiptir. Kahveye konur.
Kantaron : Çayı kuvvet verici, iştah açıcı, ateş düşürücü ve hazmı
kolaylaştırıcı olarak verilir. Ayrıca astım ve mide ağrılarında da
faydalı olduğu bilinir.
Karabaş Otu : Ağrıları dindirir. Kalbe kuvvet verir. Balgam söker. Uyuşukluk giderir, zindelik verir.
Karabaş yağı : Lavandulae Romanae Haricen ve dahilen antiseptik olarak kullanılır.
Karabiber : Mideyi ısıtır. iştah açar. Hazmı kolaylaştırır. Mide ve
barsaklardaki mikropları öldürür. Enerji verir. Afrodizyak özelliği
vardır.
Karanfil : Mikropları öldürür. Ağrıları dindirir. Sinirleri uyarır. Hazmı kolaylaştırır. Koku giderir. İştah açar.
Karanfil yağı : Oleum Caryophylli Dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici olarak, dahilen ise gaz söktürücü olarak kullanılır.
Karnabahar : Zihin yorgunluğunu giderir. Afrodizyak özelliği vardır.
Sinirleri kuvvetlendirir. İdrar söktürür. Dalak hastalıklarına iyi
gelir. Şeker hastalarına faydalı olduğu bilinir.
Karpuz : Vücuttaki toksinleri temizler ve böbrekteki kumları eriterek
sıhhat ve zindelik kazandırır. Ayrıca kemik gelişimine de yardımcı olur.
Kasımpatı : Böcek öldürücü ilaç yapılır.
Katırtırnağı : İdrar ve balgam söktürür. Hazmı kolaylaştırır. Böbrek ve
safrakesesi taşlarının düşürülmesine yardım eder. Mesane hastalıklarını
tedavi eder. Romatizmada faydalıdır. Kabızlığı giderir. Kalp
hastalıklarında kullanılır.
Kavun : Kavun meyve olarak çok yenildiği gibi tohumları (çekirdekleri)
de tıbbî olarak kullanılmaktadır. Olgun kavunların çekirdekleri
kurutulur. Çekirdekler halk tabâbetinde öksürüğe karşı (çekirdekleri
suda, suyu yarıya ininceye kadar kaynatılıp içilmesiyle) kullanılır.
Ayrıca kavun, sinirleri yatıştırır, böbreklerdeki kanı temizler,
taşların düşürülmesine yardımcı olur. Barsaklarda ülser ya da iltihab
olanlarla, şeker hastaları ve yüksek tansiyonu olanlar yememelidir.
Kayın Ağacı : Avrupa kayınının tohumlarından elde edilen yağ, yemek yağı
olarak margarin endüstrisinde kullanılır. Kayın katranının
distilasyonundan antiseptik olarak kullanılan kreozot elde edilir. Bu da
dıştan romatizma ve deri hastalıklarına karşı kullanılır. Kabuklarının
suda kaynatılmasıyla elde edilen su yüz lekeleri ve çilleri giderir.
Kayısı : Çekirdeklerinden yağ elde edilir. Etli meyvesi şeker, organik
asitler ve C vitamini ihtivâ etmesi bakımından önemlidir. Çekirdek
içinden elde edilen yağ badem yağı yerine, yaprakları derelerde
balıkları sersemleterek tutmak için kullanılır.
Kaynanadili : Dizanteri ve ishali giderir.
Kebabiye : Cubebae Solunum sistemi antiseptiğidir. Belsoğukluğunda kullanılır.
Keçiboynuzu : Olgun meyveleri gıda olarak kullanılır. Kuru meyvelerin
temizlenmiş unu bilhassa süt çocuklarının mide ve barsak bozukluklarında
kullanılır. Ayrıca göğsü yumuşatır ve balgam söker. Sigara tiryakileri
için faydalıdır.
Kekik : Bedeni kuvvetlendirir. Hazmı kolaylaştırır. Kalp çarpıntısını
keser. Bağırsak iltihaplarını iyileştirir. Bağırsak solucanlarının
düşürülmesine yardım eder. Kandaki şeker miktarını azaltır.
Kekik yağı : Oleum Thymi Dahilen safra artırıcı, kurt düşürücü ve ağrı dindirici, haricen ise antiseptik olarak kullanılır.
Kenevir : Merkezî sinir sistemine etki eder, yatıştırıcı ve uyuşturucudur. Hazım sistemine pek tesiri yoktur.
Kereviz : Kerevizde B vitamini, demir ve kireç vardır. Kereviz
unutkanlığı ve sinir yorgunluğunu giderir, idrar söker, böbrek taş ve
kumlarının düşürülmesine yardım eder, kan ve süt yapar, karaciğeri
temizler. Şeker, yüksek tansiyon ve romatizma da da faydalıdır.
Kereviz tohumu : Apii graveolentus Uyarıcı ve iştah açıcıdır. Prostat için kullanılır.
Kestane : Kabuklarının suda kaynatılması ile elde edilen çay, ateş
düşürür ve sinirleri yatıştırır. Meyvesi kasları kuvvetlendirir. Kan
dolaşımını düzenler. Varis ve basur memelerinin meydana gelmesini önler.
Karaciğer yorgunluğu ve şişliğini geçirir. Kansızlığı giderir. Damar
sertliği ve yüksek tansiyondan şikayet edenlerle, şeker hastaları
yememelidir.
Keten tohumu : Semen Lini Müshil, sindirim sistemi iltihapları ve tahrişlerine karşı koruyucudur.
Keten yağı : Oleum Lini Bezir yağı olarak bilinir. Yara ve yanık tedavisinde kullanılır.
Kına Ağacı : Ayak terlemesine engel olur. Dolamada kullanılır. Uyuz ve
egzamaya iyi gelir. Guatrın üzerine bağlanırsa fayda görülür. Ağız
yaraları ve deri çatlaklarını tedavi eder, saçları besler ve
kuvvetlendirir.
Kınakına : Ateş düşürür. Sıtmayı tedavi eder. Tifoda faydalıdır. Ağır ve
mikrobik hastalıkların nekahat devresini kısaltır. Cilt kaşıntılarında
faydalıdır. İştah açar. Kuvvet verir. Kabızlığı giderir.
Kısa mahmut : Chamaedrys midevi, uyarıcı, şeker hastalığına karşı etkilidir.
Kızılcık : Kızılcık meyvelerinden ezme, marmelat, meyve suyu yapılır.
Kabız edici özelliği vardır. Gıdâ olarak istifâde edildiği gibi
kabukları ateş düşürücü olarak kullanılır.
Kiraz : Aspirin yerine kiraz Kiraz yemek ağrıların dindirilmesinde
aspirinden çok daha etkili oluyor. Michigan eyaletinde yaşayanlar, bu
yörede çok yetiştiğinden, bol bol kiraz yiyorlar. Kimileri bu meyvenin
gut ve mafsal iltihabından kaynaklanan ağrılara birebir olduğunu ileri
sürüyor. Michigan Eyalet Üniversitesi'nden Muraleedharan Nair kirazda
bulunan ve ''antosiyanin'' olarak bilinen kırmızı renkteki kimyasalların
bu etkiyi yaratabileceğine dikkat çekiyor. Nair ve ekibi genelde
uygulanana deneylerden yararlanarak söz konusu belişimlerin aspirin ve
ibuprofen gibi ağrı kesicilerde bulunan enzimleri içerip içermediğini
araştırdı. Ardından kimyasalların serbest radikallerin zararlı
etkilerini yok edici özelliklerini inceleyerek bunları vitaminlerle
karşılaştırdı. Sonuçta, 20 kirazda 12-25 miligram arasında antosiyanin
bulunduğu ve bu maddenin ağrı kesici etkisinin aspirinden on kat daha
fazla olduğu görüldü. Kirazda bulunan antosiyanin maddesinin E ve Ca
vitaminlerine benzer antioksidan etkiler yarattığına da tanık olundu.
Nair'e göre, günde 20 kiraz yemek bir aspirin almakla özdeş etki
yaratıyor. Nair kirazdaki antosiyaninin tablete dönüştürülmesine
çalışıyor.
Kişniş : İştah açıcı, barsak gazlarını giderici, teskin edici, bas dönmesine karşı kullanılır.Fazlası zararlıdır.
Kitre : Tragacantha Boğaz hastalıkları ve iltihaplarında koruyucudur.
Kivi : Bir kivide, bir portakalda olan C vitamininin iki katı vardır.
Potasyum bakımından da zengindirler. Sindirimi kolaylaştırır ve
kabızlığı önler.
Kudret narı : Momordicae charantiae Mide ve barsak ülserine karşı
dahilen kullanılır. Yara, çıban ve ekzemalarda haricen kullanılır.
Kuşburnu : Çok yoğun vitamin zenginliği nedeniyle gözlerin dostudur.
Vücuda dirilik sağlar. 100 gram kuşburnunda bir sandık portakala eşdeğer
C vitamini vardır. İyi bir raşitizm ilacı, etkin bir kan
temizleyicisidir. Güçlü bir kurt düşürücü ve bağırsak yumuşatıcısıdır.
Mide kramplarına ve sindirim sistemi zorluklarına karşı faydalıdır.
Romatizma ağrılarını gideriyor. Basur tedavisinde iyi sonuç veriyor.
Kuşkonmaz : Hazımsızlığa karşı etkili. Antitoksit maddeler içeren bu
sebze böbreği toksinlerden arıtıyor ve besinlerin hazmedilmesini
kolaylaştırıyor
L:
Lahana : Kansere karşı etkili olduğu bilinen sebzelerin başında gelir.
Bol miktarda B, C ve E vitamini, potasyum içerir. Özellikle meme ve
rahim kanserine karşı etkilidir. Vücutta biriken zehirli maddelerin
atılmasını sağlar. Kandaki şeker miktarını düşürür. Sarılık ve safra
kesesi hastalıkları için iyidir. Astıma faydalıdır. Bağırsak kanserine
karşı etkili. Lahana kanser hücrelerinin üremesini engelleyen kimyasal
bir madde (isotiocyanates) içeriyor. ABD'de yapılan bir araştırmaya
göre, haftada bir gün lahana yiyenlerin bağırsak kanseri olma riskleri
üçte iki oranında azalıyor.
Lavanta : Lavanta çiçeği, kuvvet verici, idrar söktürücü ve romatizmaya
karşı çay hâlinde kullanılır. Çok iyi bir koku vericidir. Hâricen
yatıştırıcı olarak da kullanılır. Parfümeri sanâyiinde kullanılan önemli
bir bitkidir.
Limon yağı : Oleum Limonis Uyarıcı ve koku verici olarak kullanılmaktadır.
