Tünelden çıktık ama hava bulutlu

Küresel krize ilişkin değerlendirmelerinde ‘tünel’ metaforunu
kullanan Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, bu kez tünelden
çıkıldığını söyledi. Ancak “Hava güneşli değil, bulutlu” uyarısını yapan
Yılmaz, küresel ekonominin izleyeceği seyre ilişkin önemli riskler
bulunduğuna dikkat çekti.



TÜRKİYE’nin küresel kriz sürecindeki konumunu
‘tünel’ benzetmesiyle yapmayı tercih eden Merkez Bankası Başkanı Durmuş
Yılmaz, iki ay önce ‘içine girdik’ dediği tünelden bu kez ‘çıkıldığını’
söyledi. Ancak Yılmaz, “Hava güneşli değil, bulutlu” uyarısı da yaparak,
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ayında
“Tünelin içine girdik, karanlıktı. Öbür tarafa doğru bir ışık göründü.
Işık, öbür tarafa çıkışı mı gösteriyor, yoksa üzerinimize gelen araba
mıdır” sözleriyle içinde anlattığı tam olarak atlatılmadığını da
vurguladı.

Yeniden yavaşlama süreci

Denizli
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Odası,
Merkez Bankası ve Dünya Gazetesi’nin işbirliğiyle düzenlenen Para
Politikaları Semineri’nde konuşan Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz,
küresel ekonominin yakın gelecekte izleyeceği seyre ilişkin önemli
riskler bulunduğuna dikkat çekerken, “Önümüzdeki dönemde küresel
ekonomiye ilişkin sorunların yurtiçi iktisadi faaliyet üzerindeki
etkileri dikkatle takip edilmeli” dedi. Yılmaz, şu değerlendirmeleri
yaptı: “Küresel ekonomide 2009 yılının ikinci yarısında belirginleşen
toparlanma eğilimi, 2010 yılının ilk çeyreğinde de devam etti. Ancak
bununla birlikte dünya ekonomilerinin son aylarda tekrar bir yavaşlama
sürecine girdiğine ilişkin sinyaller alınıyor. Küresel risk unsurlarının
belirginleştirmesi sonucu son dönemde risk göstergelerinde önemli bir
bozulma yaşandı.”

Yavaş ve kademeli olacak

Yılmaz,
dış piyasalardaki bu durumun Türkiye’ye yansımasının en başta dış talep
üzerinde görüldüğünü belirtirken, iç talepteki toparlanma hızına
ilişkin aşağı yönlü risklerin arttığını da kaydetti. Yılmaz, “Öncü
göstergelerin ve reel kesim [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] endeksinin son dönemde sınırlı
bir düşüş sergilemesi ve tüketici güven endekslerinin düşük seviyesi,
Türkiye ekonomisindeki toparlanmanın yavaş ve kademeli olacağını
gösteriyor” derken, küresel [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
piyasalarında yaşanan sorunların, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] finansmana erişimi
kısıtlayabileceğini belirtti.

Dalgalı kurun faydası oldu

Dalgalı
kur rejiminin küresel sermaye akımlarının yüksek oynaklık gösterdiği
durumlarda ekonominin aşırı tepki vermesini önleyen [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] emniyet
mekanizması görevi gördüğünü anlatan Yılmaz, bu dönemde sabit kur
uygulayanların daha derin daralma yaşadığını hatırlattı. “Reel kur
endeksinin gelişmekte olan ülkelere kıyasla istikrarlı bir seyir
göstermesi, Türkiye’nin dış ticarette rekabet gücünü korumasına destek
vermiştir” diyen Yılmaz, açıklanan verilerin ılımlı toparlanmanın devam
ettiğini, üretimin hâlâ kriz öncesi düzeyinin altında olduğunu
gösterdiğini vurguladı.

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
piyasaları son derece kırılgan

TÜRK Lirası’nın
değerliliğinin ekonominin ve Türkiye’nin gerçeği olduğunu, zaman zaman
piyasadan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] alıp, piyasaya lira
vererek dengeyi sağlamaya çalıştıklarını anlatan Durmuş Yılmaz,
piyasadan gerekenden fazla [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] alımı
yapılmasının mutlaka [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kurlarını yükselteği
anlamına gelmediğini söyledi. Yılmaz, şöyle konuştu: “Her gün bu soruyu
değerlendiriyoruz. Bizim şu anda yaptığımız değerlendirmeler sonunda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] piyasaları son derece
kırılgan, her an bir sorunla karşılaşabiliriz. Yüksek alım yapmak o
kadar kolay değil. Bekleyip sonucunu görmek durumundasınız. Faizle
ilgili kararlar piyasaları 3 ayla 9 ayda etkiliyor. Başka yerlerde
dengeler bozulacak. Bu maliyetlerin yüksek olacağı düşüncesindeyiz.”

Daima
bardağın boş tarafını görürüm

DURMUŞ Yılmaz, bir
katılımcının yorumu üzerine “ikinci bir krizden” söz etmediğini, ancak
dünyada bundan söz edildiğini, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.],
İspanya ve Portekiz’in yaşadığı sıkıntıların “ikinci bir ekonomik
daralma dalgası gelebilir” endişesi yarattığını hatırlatırken, şöyle
konuştu: “Benim şahsi kanaatimi sorarsanız; ben bu konu itibariyle
iyimser bir insan değilim. Daima bardağın boş tarafına bakıyorum, boş
tarafını görürüm. Kamu otoritesine düşen görev şu; hem kötümser olup
moralleri bozmak doğru bir şey olmadığı gibi olmayan şeyleri oluyor
göstermek de doğru değil. İdealist, gerçek olmak daha iyi. Dolayısıyla
değerlendirmeyi iş adamları ona göre yaparsa her halde sağlıklı olur.
İkinci bir tip ekonomik kreasyon dalgası olması, olmamasına göre daha
az.”

Yüzde 11.7 büyümeye ‘2008 yılının 4 puan altı’
yorumu

DURMUŞ Yılmaz, yılın ilk çeyreğine ilişkin
açıklanan 11.7 düzeyindeki büyümeye ilişkin Merkez Bankası’nın ‘resmi
bakışı’nı şöyle aktardı: “Ekonomide 2010 yılının birinci çeyreğinde, bir
önceki yılın aynı çeyreğine göre önemli bir büyüme söz konusu. Ancak
seviye olarak baktığımızda bugün ekonomimizin geldiği seviye, geçmiş
dönem en fazla yükseldiği noktanın biraz gerisinde. Yani 2008 yılındaki
seviyeyi 100 olarak alırsak, bugün geldiğimiz nokta 96-97. Dolayısıyla
bugün geldiğimiz noktada, bunun 4 puan altındayız. Aşağıdan yukarıya
doğru önemli bir çıkış söz konusu.”

Topu taca atmak yok,
faiz bir süre daha böyle kalacak

FAİZ oranları hakkında
da değerlendirmelerde bulunan Durmuş Yılmaz, reel faizin durgunluk
dönemlerinde düşmesi, sağlıklı işleyen ekonomilerde beklenen bir gelişme
olmakla birlikte, Türkiye ekonomisinde daha önce gözlenmemiş bir durum
olduğunu dile getirirken, “Reel faizlerin mevcut düzeyini olumlu bir
gösterge olarak algılıyoruz” dedi. “Merkez Bankası olarak para
politikalarında şu anda düşük faiz düzeylerinin bir müddet daha devam
edeceğini sürdüreceğimizi söyleyebilirim” diyen Yılmaz, iş adamlarının
düşük kur-yüksek faiz politikasından şikayetçi oldukları, faizlerde bir
indirim olup olmayacağına ilişkin bir soru üzerine de şunları söyledi:
Sorunları olduğu gibi benimsemek, kabul etmek, yapılabilecekleri
içtenlikle yapabilmek, yapılamayacakların da niçin yapılamayacağını
ilgililerle paylaşmak, beklentileri olumlu, düzgün bir şekilde yönetmek
için buradayız. Topu taca atmak yok. Dilimizin döndüğü, aklımızın erdiği
kadar, topu taca atmadan, amalar, olumsuz gerekçeler göstermeden, bütün
samimiyetimizle yapacaklarımızı, yapabileceklerimizi,
yapamayacaklarımızı paylaşacağız.”

Keçeci: Denizli ’ye
havlu attırmayın

DENİZLİ Sanayi Odası Başkanı Müjdat
Keçeci, dalgalı kur rejimi nedeniyle rekabette zorlandıklarını,
Denizli’de bu yıl hiç yatırım yapılmadığını belirterek, “Dünyanın
havlusunu üreten Denizli’ye havlu attırmayın” dedi. Ancak Merkez Bankası
Başkanı Durmuş Yılmaz’a kamuoyunda büyük bir güven olduğunu da dile
getiren Keçeci, şöyle konuştu: “Birkaç yıldan bu yana Merkez Bankamız
konjonktürde baş gösteren pek çok sıra dışı olumsuzluklara rağmen fiyat
istikrarını sağlamada kayda değer bir başarı sağlamıştır. Özel
sektörümüz ve piyasalar, artık önlerini daha net görebilecekler ve
stratejik planlarını ona göre yapacaklardır.”