Araştırmalar evli olmayanların yüzde 60’ının, evlilerin yüzde 44.6’sının her gün 2 ile 4 arasında ilaç kullandığını ortaya koydu
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Hacettepe
Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi (HÜ-GEBAM) Müdürü
Yeşim Gökçekutsal, 2-4 adet ilaç kullanımında ilk sırayı Ankara’nın, 5
ve üzerinde ilaç kullanımında ise Zonguldak’ın aldığını bildirdi.
Çok sayıda reçete alınıyor
Gökçekutsal, yapılan araştırmaya göre evli olmayanların yüzde 60’ının,
evlilerin yüzde 44.6’sının her gün 2 ile 4 arasında ilaç kullandığının
belirlendiğini aktardı.
Prof.Dr. Yeşim Gökçekutsal, yaptığı açıklamada ileri yaştaki hastanın
farklı doktorlara giderek çok sayıda reçete alması, yaşlılarda tanıdan
çok semptoma yönelik ilaç kullanılması, doktorların eski ilacı kesip
yeni ilaca başlama eğilimi, hastanın veya doktorun tercihi olarak
kullanılan ilaçların otomatik olarak tekrar yazılması ve çok sayıda
reçetesiz ilaç satılması gibi nedenlerin gün içinde fazla sayıda ilaç
kullanımına yol açtığını kaydetti. 1433 yaşlı arasında yapılan bir
araştırmaya göre evli olmayanların yüzde 60’ı, evlilerin yüzde
44.6’sının her gün 2 ile 4 arasında ilaç kullandığı belirlendi.
"Çoklu ilaç kullanımı tedaviyi karmaşık hale getiriyor"
Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımının tedaviyi karmaşık hale getirdiğine
işaret eden Gökçekutsal, bunun da maliyeti artırdığını ve sağlık•sosyal
güvenlik sistemleri açısından sorun oluşturduğunu bildirdi. Gökçekutsal,
ileri yaş grubunda ilaç etkileşimlerinin ve yan etkilerinin görülme
oranının da çoklu ilaç kullanımı ile katlanarak arttığını ifade etti.
Prof.Dr. Gökçekutsal, Türkiye’nin 12 farklı şehrinde 65 yaş ve
üzerindeki 1433 yaşlı ile görüşülerek çoklu ilaç kullanımının
araştırıldığı bir çalışmada 12 ildeki üniversitelerin tıp fakültesi
hastane polikliniklerine değişik yakınmalar ile ardı sıra başvuran yaşlı
hastalar ile doktorlar tarafından yüz-yüze görüşmeler yapıldığını
aktardı. Araştırmaya katılan yaşlıların yüzde 67.3'ünün kadın, yüzde
32.7'sinin erkek olduğunu dile getiren Gökçekutsal, bunların yüzde
43.8’inin 65-69 yaş grubunda, yüzde 32.2’sinin 70-74 yaş grubunda, yüzde
24’ünün ise 75 ve üzeri yaş grubunda olduğunun belirlendiğini ifade
etti. Gökçekutsal, bu kişilerin yüzde 84,7’sinin sürekli kullandığı bir
ilacı varken, yüzde 15.3’ü kullandığı herhangi bir ilaç olmadığını
kaydetti.
Bekarlar daha çok ilaç kullanıyor
Çalışmaya katılanların yüzde 23,2’si sadece 1 ilaç kullandığı, yüzde
17’si 2 ilaç, yüzde 19,2’sinin 3 ilaç, yüzde 38,2’sinin ise 4 veya daha
fazla ilaç kullandığı belirlenen araştırmada şu bulgulara rastlandı:
•Evli olmayanların yüzde 60’ı, evlilerin yüzde 44.6’sı, dulların ise yüzde 46.1’i 2 ile 4 arasında farklı ilaçlar kullanıyor,
•kardeşiğu olmayanların yüzde 40’ı, 1-2 kardeşiğu olanların yüzde 49’u, 3-4
kardeşiğu olanların yüzde 47.3’ü, 5 ve fazla kardeşiğu olanların yüzde 43’ü 2
ile 4 arasında farklı ilaçlar kullanıyor.
•Çalışanların yüzde 57.6’sı, emeklilerin yüzde 40.2’si ve ev
hanımlarının yüzde 49.9’unun 2 ile 4 arasında farklı ilaçlar kullanıyor.
Başka bir çalışmada ise en çok ilaç kullanan şehirlerin tespit
edildiğini bildiren Gökçekutsal şu verileri açıkladı: "2 ile 4 arasında
en çok ilaç kullanan şehirler arasına yüzde 53.9 ile Ankara ilk sırayı
alırken, Ankara’yı yüzde 53 ile Sivas, yüzde 51.4 ile Kocaeli, yüzde
49.5 ile İstanbul, yüzde 47.5 ile Samsun, yüzde 47.3 ile İzmir, yüzde 47
ile Zonguldak, yüzde 45.3 ile Tokat, yüzde 44 ile Manisa, yüzde 43 ile
Diyarbakır, yüzde 39.6 ile Bursa, yüzde 32.7 ile Antalya izliyor. 5 ve
üzerinde ilaç kullanan ilin ise yüzde 42 ile Zonguldak olduğu
belirlendi."
En sık görülen kronik hipertansiyon
Türkiye’de 23 ildeki huzurevlerinde 1944 yaşlı ile görüşülerek yapılan
bir başka araştırmada da, huzurevi sakinleri tarafından en sık
kullanılan ilaçların kardiyovasküler sistem ilaçları ve analjezikler
olduğu dikkati çekmiş, çoklu ilaç kullanımı ile ilaç yan etkileri
arasında da pozitif korelasyonlar saptandı.
Araştırmada, erkeklerin yaş ortalamasının 74.3, kadınların ise 77.1
oldu. En sık görülen kronik hastalık hipertansiyon (yüzde 30.7) olurken,
bunu sırasıyla osteoartrit, kalp yetmezliği, diabetes mellitus ve
koroner arter hastalığının izlediği belirlenen araştırmaya göre,
katılımcıların yüzde 11.7’sinin dört ilaç, yüzde 17.3 ü ise beş veya
daha fazla sayıda ilaç kullandığı belirlendi
