Cinsel istek azalması cinsel birleşme sıklığının azalması, cinsel eşin
yeterince çekici algılanmaması ya da açıkça istek azlığı olarak ifade
edilebilir. Sorgulandığında kişide cinsellikle ilgili düşüncelerin ya da
fantezilerin hiç olmadığı ya da çok az olduğu, cinsel uyaranların
farkına varmadığı ve cinsel bir deneyimi başlatmaya çok az ilgisinin
olduğu bulunur. Düşük testosteron düzeyleri ya da merkezi dopamin
blokajı gibi durumların isteği azalttığı bilinmektedir. İsteğin olmaması
anksiyete, depresyon ya da kronik stres ile ilgili olabilir. Uzun süre
cinsel aktivitede bulunulmaması cinsel dürtüleri bastırır. İstekle
ilgili sorunlar bir ilişkideki bozulmayı gösterebilir ya da düşmanlığın
bir ifadesi olabilir. İsteğin olması bazı faktörlere bağlıdır; biyolojik
dürtü, yeterli özsaygı, cinsellikle ilgili önceki deneyimlerin iyi
olması, uygun bir cinsel eşin bulunması ve cinsel eşle cinsellik dışı
alanlarda da iyi bir ilişkinin olması. Bu faktörlerin herhangi birindeki
sorun cinsel isteği azaltabilir.
Cinsel tiksinti bozukluğu bazı erkeklerde vajina korkusu şeklinde
olabilir, cinsel birleşmeden ya da kadın cinsel organlarından tamamen
kaçınabilirler. Tiksinti bozukluğu bazen travmatik cinsel yaşantılarla
ilgili olabilir. Bazen de ilişkideki sorunlara (evlilik dışı ilişki
nedeniyle eşten tiksinilmesi gibi) bağlı olabilir.
Erektil Bozukluk
Sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde yeterli ereksiyon
sağlayamama ya da cinsel etkinlik bitene dek bunu sürdürememe olarak
tanımlanır. Yaşam boyu erektil bozuklukta erkekte hiç ereksiyon
oluşmamıştır. Durumsal erektil bozukluk çok yaygın ve evrenseldir.
Yaşamının her hangi bir noktasında bir erkek yeterli uyarılsa bile
ereksiyon oluşmayabilir. Bazı erkekler ön sevişme sırasında ereksiyonu
sürdüremezler, bazıları yalnızca birleşmeye kalkıştıklarında ereksiyon
kaybolur. Bazılarında da bazı cinsel eşlerle bozukluk yaşanmazken
bazılarıyla yaşanır. Bir araştırmada erkeklerin %10’u son bir yıl içinde
bir ereksiyon sorunu yaşadığını belirtirken, performansları konusunda
kaygı hissettiklerini belirtenler %20 idi. Masters ve Johnson 40 yaşın
üzerindeki erkeklerde impotans korkusunun yaygın olduğunu
bildirmişlerdir. Oysa yaşlanmayla ereksiyon güçlüğünün ortaya çıkması
kural değildir. Sağlığı iyi olan, cinsel eşi ile uyumu iyi olan ve
yaşlanmayla doğal olarak bazı değişikliklerin olacağı (örneğin; cinsel
ilişki sıklığı azalabilir, ereksiyon eskisi kadar kolay olmayabilir,
ereksiyonu sağlamak için ön sevişmenin daha uzun olması ve penisin
doğrudan uyarısına gerek olabilir ) konusunda bilgilenmiş bir kişi
gereken uyumu göstererek herhangi bir yaştaki kadar ereksiyonu
sürdürebilir.
Diğer bozukluklarla karşılaştırıldığında erektil bozuklukta organik bir
neden çok daha sıktır. Madde kullanımı (özellikle alkol), şeker
hastalığı, Parkinson hastalığı, multipl skleroz ve omurilik hasarı
erektil bozukluğa neden olabilir. Ayrıca ilaçların cinsel işlevler
üzerine olan olumsuz etkisi de gözden kaçırılmamalıdır. İstatistikler
erektil bozukluğu olan erkeklerin % 50 ile 80’inde tıbbi bir neden
olduğunu göstermektedir.
Yanlış beklenti ve inançlar da önemli bir etkendir. “Bir erkeğin cinsel
ilişkiyi her zaman isteyeceği ve buna her zaman hazır olduğu” inancını
taşıyan bir erkek yorgun, stresli olduğunda ya da akşamdan kalma olduğu
bir gecenin sonunda ereksiyon sorunu yaşadığında bunu sorun haline
getirebilir.
Erkekte Orgazm Bozukluğu
Kişinin yaşı göz önünde bulundurulduğunda odağı, yoğunluğu ve süresi
yeterli olarak değerlendirilen, olağan bir cinsel etkinliğin uyarılma
evresinde, sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde orgazmın
gecikmesi ya da olmaması olarak tanımlanmaktadır. Bozukluğun yaşam boyu
olması tartışmalı olmakla birlikte “vagina içine boşalmanın hiç
olmaması” olarak da tanımlanır. Eğer bir erkek masturbasyon sırasında
boşalır ancak vaginaya odaklandığında boşalamazsa bu durum durumsal
yaşam boyu tip olarak ele alınmalıdır. Bu bozukluğun yaşam boyu olması
oldukça nadirdir. Ancak kazanılmış tip oldukça yaygındır. Bunun bir
nedeni erkeklerin “bütün gece sürdürme” mitiyle tüm kadınlara
yetebilecekleri düşüncesidir. Yine “iki tarafın birlikte orgazm olması
gerektiği ” yanlış inancı da kişilerin bir orgazm sorunu yaşadıklarını
düşünmelerine yol açmaktadır. Bu bozukluğun nedeni nadiren fizikseldir.
Bazen retrograd ejakulasyon (geriye boşalma) ile karıştırılabilir.
Geriye boşalma erkeğin üretradan dışarı boşalmak yerine mesanesine
boşalmasıdır. Bu durumda genellikle hemen her zaman organik bir neden
vardır. Orgazm bozukluğunda ise daha çok travmatik cinsel yaşantılar,
katı dinsel inançlar, düşmanlık duyguları, aşırı kontrol ve güven
eksikliğidir. Prostata yönelik ameliyatlar, Parkinson hastalığı ve bazı
ilaçlar (antihipertansifler, antidepresanlar, fenotiyazinler gibi) bu
soruna yol açabilir. Aşırı alkol alımı ya da kan şekerinin yüksekliği
(hiperglisemi) geçici olarak geç boşalmaya yol açabilir. Süre giden bir
ilişkide daha önceden olmadığı halde boşalmanın olmaması kişiler arası
sorunlara işaret edebilir. Erkeğin planlanan bir gebelik konusunda
tereddütlü olduğu durumlarda, cinsel eşine duyduğu çekimi yitirdiğinde
ortaya çıkabilir. Bazı yanlış inançlar da (erkek cinsel ilişkinin
sorumluluğunu üstlenmek ve yönetmek zorundadır ya da başka şeylerde
olduğu gibi, cinsellikte de başarıya ulaşmak çok önemlidir gibi) etkili
olabilmektedir.
Prematür Ejakulasyon (Erken Boşalma)
Aslında hangi durumun erken boşalma olarak adlandırılacağı muğlak
olmakla birlikte Masters ve arkadaşlarının (1970) tanımlamasına göre
“bir erkeğin cinsel eşinin cinsel ilişkilerinin en az %50’sinde orgazma
ulaşamaması durumunda erken boşalmadan bahsedilebilir” denmektedir.
Kaplan (1974) ise erken boşalmanın erkeğin boşalması üzerinde istemli
kontrolünün olmamasıyla görüleceğini öne sürmektedir. Erken boşalma en
yaygın olarak “sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde, çok az bir
cinsel uyarılma ile ve kişinin istemesinden önce, vajinaya girme öncesi,
girer girmez ya da hemen sonra ejakülasyonun olması” biçiminde
tanımlanmaktadır. Ancak yaş, cinsel eş ya da durumun yeni olması ve son
zamanlardaki cinsel etkinliğin sıklığı gibi uyarılma evresinin süresini
etkileyen etkenler göz önünde bulundurulmalıdır.
Fiziksel nedenler oldukça nadir olmakla birlikte bazı idrar yolları
enfeksiyonları (üretra ve prostat enfeksiyonları, gonore) gibi
nedenlerle erken boşalma görülebilir. Boşalmanın kontrol edilememesi
kaygı ile birlikte görülebilir. Hem kaygı hem boşalma sempatik sinir
sisteminin idaresi altındadır. Araştırmalar özellikle yaşam boyu erken
boşalma öyküsü olan kişilerde biyolojik bir yatkınlığın olabileceğini
vurgulamaktadır. Cinsellikle ilgili suçluluk, kişiler arası aşırı
duyarlılık, mükemmelliyetçilik veya cinsel performansla ilgili gerçekçi
olmayan beklentiler diğer psikolojik faktörler arasında sayılabilir.
Bazı olumsuz kültürel şartlanmalar da bu duruma yol açabilir. İlk cinsel
deneyimlerini genelevde edinen bir erkek bir an önce cinsel eylemi
sonlandırmaya koşullanmış olabilir ya da aile evi, evin arkadaşlarla
paylaşılması gibi yakalanmanın utanç verici olabileceği durumlarda bir
an önce orgazma ulaşmaya çabalamaya alışmış olabilir. Bazen de
“sertleşir sertleşmez boşalmak gerektiği” yanlış inancına sahip
olabilir. Stresli bir ilişki de durumu körükleyebilir.
Diğer cinsel işlev bozuklukları ve cinsel bozukluklar
Cinsel ilişki bağımlılığı, cinsel birleşme sonrası keyifsizlik,
tamamlanmamış evlilik (evlilikte cinsel birleşmenin hiç olmaması),
cinsel birleşme sonrası başağrısı, masturbasyon ağrısı gibi bazı
durumlar da nadiren ortaya çıkabilir
