Saçlar dış görünümün en önemli
parçalarından biridir. Bu nedenle saçlarında problem yaşayan kişiler,
psikolojik olarak da bu durumdan etkilenirler. Özellikle de saç
dökülmesi problemlerinde kişi kaç yaşında olursa olsun, kendisini
fiziksel ve ruhsal olarak zayıf görebilir. Saç dökülmesi genelde ileriki
yaşlarda görülse de, günümüzde stres ve hastalıkların etkisi ile erken
yaşlarda da karşımıza çıkmaktadır.
Uzmanların verdiği bilgilere göre, sağlıklı insanlarda günde 50-100
arası miktarda saç telinin dökülmesi normal olarak kabul edilmektedir.
Bunun dışında görülen fazla dökülme, bir rahatsızlığın habercisi
olabilmektedir. Dolayısıyla fazla miktarda dökülen saç teli görüldüğünde
mutlaka bir uzman doktora başvurulmalıdır.
Çocuklarda çoğunlukla görülen saç dökülme grubunu 'Alopesi Areata'lar
oluşturur. Cinsiyet ayırt etmeksizin karşımıza çıkan bu rahatsızlık,
halk arasında 'saç kıran' olarak tanımlanır ve genelde çocukluk ya da
ergenlikte başlar. Çocuklarda başlama yaşı genellikle 5 yaş altıdır.
Bunlar 1-2 santim çapında dairesel dökülmeler olarak göze çarpar. Basit
bir saç dökülmesi gibi görünen 'Alopesi Areata'lar, zamanla tedavi
edilmedikçe kardeşiğun başındaki tüm saçları yok edebilir. Hatta bu dökülme
kaş ve kirpikleri de kapsayabilir. Bu tip dökülmeler karşısında,
tedaviye beklemeden başlanmalı ve dökülme kontrol altında tutulmalıdır.
Çocuklarda diğer bir saç kaybı nedeni de, kalıtsal özelliklerdir.
Çocukların akrabalarında bulunan saç problemleri genetik olarak
görülebilmektedir. Bu nedenle ailesinde dökülme hikayesi olan çocukların
saçlarında dökülme yaşanıyorsa bu doktora mutlaka bildirilmelidir.
Saç koparma hastalığı olarak bilinen 'trikotilomani' de, çocuklardaki
saç dökülmelerine sebebiyet vermektedir. Tamamen psikolojik bir problem
olarak görülen rahatsızlığın tedavisi, psikolojik yardımlarla
giderilebilmektedir. Rahatsızlık boyunca çocuk, saç ve kaşlarını
koparıncaya kadar çekiştirerek alışanlığını devam ettirmektedir. Tedavi
görünceye kadar buna engel olmak, imkansız olabilmektedir.
Çinko ve demir yetersizlikleri de çocuklarda büyümenin durmasına ve saç
dökülmelerine neden olmaktadır. Çinko ve demir yiyeceklerin çoğunda
bulunur. Fakat, dengesiz beslenme ya da bu maddelerin vücutta emilim
yetersizliklerine bağlı olarak, eksiklikler ortaya çıkabilir. Hayvansal
yiyeceklerdeki çinkonun emilimi genellikle bitkisel yiyeceklere oranla
daha yüksektir. Özellikle et, peynir, karaciğer çinkodan zengindir.
Bitkisel besinlerden ise badem, ceviz, buğday, bulgur ve mantar çinko
yönünden zengindir. Demir eksikliğinde ise; enfeksiyonlara duyarlılık
artar, tırnak-saç-deri-mukoza değişiklikleri ortaya çıkar. C vitamini
demirin emilimini artırır. Bu nedenle yumurtayı portakal suyu veya
domatesle, köftenin yeşil salata ile tüketilmesi demirin emilimini
artırmak açısından önemlidir. Sakatat, dana eti, koyun eti, tavuk eti,
kuru baklagil, kuru kayısı ve üzüm, pekmez, yeşil sebze, fındık, fıstık,
susam, tahin gibi demirden zengin besinlerin tüketilmesi önerilir.
Özellikle çocuklarda görülen mantar hastalıkları da saç diplerini
olumsuz etkilemektedir. Küçük yamalar halinde kabuklanmalarla başlayıp
yayılabilen, saçlarda kırılmaya, deride kızarıklık ve şişliğe, hatta
kanamaya neden olabilen mantar hastalığının mutlaka ilaçla tedavi
edilmesi gerektiğini bildirmektedir.
Yüksek ateşli geçirilen hastalıklar esnasında ve sonrasında da saç
dökülmeleri yaşanabilir. Bu dökülmeler ağır enfeksiyon sonucunda yaşansa
da çok miktarda değillerdir. Hastalık geçtiğinde ve tedaviler
bittiğinde dökülmenin de normal düzeye gelmesi beklenir.
Çocuklardaki saç dökülmeleri tiroid hastalıkları sonucunda da
yaşanabilmektedir. Fazla veya az çalışan tiroid bezinin saç kaybına
neden olabildiğini belirten uzmanlar, hastalığın tedavisiyle saç
kayıplarının ortadan kalktığını belirtmektedirler.
Ayrıca, bazı saç dökülmelerine sebep olan yanlış uygulamalar da,
özellikle kız çocuklarında yaşanmaktadır. Saçı çeken atkuyruğu, örgü,
sıkı lastiklerle toplama gibi saç şekillerini sürekli uygulamak da
saçları etkilemektedir. Çünkü saç diplerine etki eden sabit çekme
kuvveti saç kaybına neden olmaktadır. Bunu yanında yine; sık sık
yıkamak, taramak ve fırçalamak saçın yıpranmasına ve sonrasında da
dökülmesine neden olabilmektedir.
