Antisosyal kişilik bozukluğu
Aşağıdakilerden en az 3'unun varlığı ile birlikte ,15 yasından beri
suren başkalarının haklarını saymayıp, diğerlerinin haklarına saldırı
ile kendini gösteren kişilik bozukluğudur.
1-Tutuklanmasına yol açacak davranışlarda ısrar ile kendini gösteren yasalara uygun ,sosyal davranışlara uyamama
2-Devamlı olarak yalan söyleme, farklı takma adlar kullanma, zevk ya da
kişisel çıkarı için başkalarını aldatma gibi dürüst olmayan davranışlar
3-Aniden sonucunu düşünmeden yapılan davranışlar,gelecek için planlar yapmama
4-Tekrarlayıcı kavga, dövüş ,saldırılar ile birlikte öfkelilik hali
5-Kendisi, yakınları ya da başkasının güvenliği ile ilgili umursamazlık hali.
6-Bir isi yürütememe veya parasal sorumluluklarını yerine getirmeme ile giden sürekli bir soru suçluk durumu
7-Başkasına zarar vermiş, fena davranmış birseller çalmış olmasına
rağmen duruma ilgisiz kalıp, kendini hakli göstermeye calisi k ve bundan
vicdan azabı duymamak.
-Kişinin en az18 yasında olması ve 15 yas öncesi davranım bozukluğu belirtileri göstermeye başlamış olması gerekmektedir.
Rahatsızlığın olusunda rol alan etkenler:
Ani dürtüsel hareketler ve saldırgan davranışların beyindeki anormal
serotonin işlevi nedeniyle olduğu düşünülmektedir. Bu kişilerin genetik
yatkınlık durumları olmasa bile , erken çocukluk dönemlerinde anne-
babanın maddi ya da manevi yokluğu, ebeveynin cezalandırıcı, aşağılayıcı
tavırlar sergilemesi.
Rahatsızlık psikopati ve sosyopati olarak da bilinmektedir.Hastada 15
yas öncesinde davranım bozukluğu belirtileri vardır. (insan ya da
hayvanlara yönelik saldırganlık, mala zarar verme, başkalarına ait
şeyleri çalma ve sahtekarlıklar yapma(ev-okuldan kaçma,hırsızlık) ve
kuralları, disiplini önemli derecede bozma) Bu davranışlar sürekli
kendini göstermektedir. Bu kişiler yasadışı isler peşinde koşarlar.
Başkalarının düşünceleri onlar için önemli değildir.
Toplumda görülme oranı:
Erkeklerde % 3,kadınlarda % 1 oranında görülmektedir. Madde kullanımı
nedeniyle yataklı tedavi görülen kurumlar ve adli mekanlar ya da
cezaevlerinde daha yüksek oranda görülmektedir. Çoklukla yalan söyler,
çevrelerindekileri aldatır, çıkar elde etmek ya da sadece zevk almak
için başkalarını kullanır ya da yanıltırlar. Öfkelerine hakim
olamayıp,kavga ederler,esleri, çocukları, ana- babalarını döverler.
Ana-baba olmanın gereklerini yerine getiremez, düzenli, sakin bir aile
hayati oluşturamazlar. Tehlike oluşturacak etkinliklere atılırlar (hızlı
ve zikzaklar yaparak araba kullanma, alkollü araç kullanımı,
tekrarlayan kazalar yapma gibi ).
Farklı ve zararlı cinsel ilişkiler ve alkol-madde kullanımı görülebilir.
Sorumluluklarını yerine getirmedikleri için isten atılmaları, işverenle
tartışmaları fazladır. Herkes gibi düzenli ve doğru yoldan
yasayamazlar. Çok is değiştirirler. Yokluk içinde kalıp, sokaklarda
yatabilirler. Askerlikleri aldıkları cezalar nedeniyle uzar, uzun sureli
hava değişimi raporları alırlar.Yaptıklarından pişman olmazlar.Kibirli
bir görünüm sergilerler.
Kimlerde daha çok rastlanmaktadır?
Genellikle sosyoekonomik düzeyi düşük ve kırsal kökenli kişilerde görülmektedir.
Hastalığın seyri:
Eğer kişi yapılan eylemler sonucu ya da kotu yasam koşulları sonrası
ölmezse , rahatsızlık 40 yas sonrasında etkinliğini azaltabilir.
Ailesel yatkınlık:
Bu bozukluk hastanın 1. derece akrabalarında genel topluma göre daha çok
görülmektedir. Ayrıca bu kişilerin akrabalarında somatizasyon bozukluğu
ve madde kullanım bozukluğu da yüksek düzeydedir. Sebepleri:
Çocuklukta dikkat eksikliği- hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda ileri donemde görülme riski yüksektir.
