Duygulanım bireyin olaylara, anılara, düşüncelere, duygusal tepki ile
katılabilme yetisidir. Neşe, öfke, üzüntü, nefret, kin, sıkıntı, korku
gibi. Bu normal duygulanımlar uzun süre aşırılaştığı ya da uygunsuz
tepkiler olarak ortaya çıktığında duygulanım bozukluğu düşünülebilir.
İnsanda duygu-durum dört ana başlık altında sınıflandırılabilir:
Normal duygu-durum: Belli sınırlar içinde dalgalanmalar ve değişmeler gösterir.
Taşkın Duygu-Durum: Coşma, aşırı neşe, aşırı öfkelilik duygularını içerir.
Çökkün duygu-durum: Elemli, sıkıntılı duyguları içerir.
Uygunsuz duygulanım: Uyaranla bağdaşmayan duygulanım biçiminde görülür. Çökkünlük (depresyon), derin üzüntülü bir duygu içinde düşünce, konuşma ve hareketlerde yavaşlama ve durgunluk olarak özetlenebilir.
Taşkınlık, aşırı neşeli, bazen de öfkeli, coşkulu bir duygudurum içinde düşünce, konuşma, hareketlerde hızlanma ile tanımlanır.
Duygulanım bozuklukları, öncelikle ruhsal çökkünlükler, bütün
hastalıklar arasında en sık görülen rahatsızlıklardır. Belirtiler
başlangıçta hafiftir. Çeşitli bedensel yakınmalar, halsizlik,
iştahsızlık, çabuk yorulma ile başlar. Hasta önce kendi kendine bu
sıkıntıları yenmeye uğraşır. Başaramayınca karamsarlık başlar. Hafif ya
da orta derecede çökkünlük nöbeti genellikle iki üç haftadan birkaç aya
kadar sürer. Altı yedi ay süren ağır çökkünlükler vardır. Psikiyatrik
tedavi gereklidir. Hastalığın seyri tedavinin düzenli oluşuna ve
psikososyal sebeplere bağlı olabilir.
Sık çökkünlük nöbetleri geçiren hastalar tedavi görseler bile yıllar
boyunca iş ve aile yaşamlarında önemli sorunlarla karşılaşabilirler.
Tedavi olup sağlıklı bir durum sergileseler de hastalığın tekrarlayacağı
korkusu kişiyi hep tedirgin eder. Kişinin kendine olan güvenini
zedeler. Toplumsal, mesleksel ve meslekdışı ilgileri zayıflar. Aşağılık
ve yetersizlik duyguları gelişebilir. Hastaların önemli bir bölümü uygun
bir tedavi ile sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Genellikle kişilik
bozukluğunun az olması, kişinin esnek ve değişebilen koşullara kolayca
uyum sağlayabilmesi, olumlu iş ve aile koşullarının olması, tedaviye
erken başlama, yaşın çok ileri olmaması, nöbetlerin seyrek ve iyilik
dönemlerinin uzun oluşu, nöbetlerin çevresel koşullara çok bağlı
olmaması, alkol ve ilaç alışkanlıklarının bulunmaması tedavi açısından
olumlu göstergelerdir.
