haso
Yetkingrafiker
Mesaj Sayısı : 2099
Kayıt tarihi : 02/08/10
Kişi sayfası
 Altın: 0
 Para: 0
 |  Konu: YAHYA KEMAL BEYATLI (1884-1958) C.tesi 14 Ağus. - 3:41 | |
| ``Yahya Kemal, alty yüz yyllyk Türk
?iiri zincirini Baty dü?üncesine ba?layan o halkadyr... Genç ku?aklar
ça?da? ?iire Yahya Kemal köprüsünden geçtiler.'' (Orhan Hançerlio?lu,
1958)
Yahya Kemal BEYATLI, 1884 yylynda Üsküp'te do?du. Balkan hasretini ve
Osmanly Ymparatorlu?u'nun ihti?am devirlerini hiçbir zaman unutamady.
Gençlik döneminde Paris'e giderek Siyasal Bilgiler Okulu'una girdi.
Dokuz yyl sonra Ystanbul'a döndü, Var?ova, Madrid, Karasi elçiliklerinde
bulundu. Tekirda? ve Ystanbul'dan milletvekili seçildi. ?iirlerini
sa?ly?ynda bastyrmady. Eserleri ölümünden sonra yayynlandy.
Yahya Kemal Beyatly'nyn asyl ady Âgâh'tyr. ?ehsüvar Pa?a
torunlaryndan oldu?u için Beyatly soyadyny almy?tyr. 1903 yylynda
Paris'e gitmi? olan Yahya Kemal, böylelikle kendisinden önce Türk
?iirine damgasyny vurmu? olan Abdülhak Hamit ve Tevfik Fikret'in etkisi
altynda kalmaktan kurtulmu?tur.
Ancak, gitti?i Siyasal Bilgiler Okulu'nda Avrupa Tarihi ö?reten
Albert Sorel'in Osmanlylardan hemen hiç sözetmemesi, ondaki millî gururu
zedelemi?tir. Bu hyzla, kendi tarihinin yükseli? devrine e?ilen Yahya
Kemal, sonunda Ystanbul ?airi olmu?tur.
Yahya Kemal, 1912'den sonra, ilk ?iirlerini Bulunmu? Sayfalar ba?ly?y
altynda yayynlamy?, ama bunu pek seyrek yapmy?tyr. 1912'de Paris'te
yazdy?y "Açyk Deniz" ?iirinin yayyn tarihi 1925'tir. Böyle davranmasynyn
nedeni, görü?tü?ü Fransyz ?airlerinden edindi?i titizlik ve
aly?kanlyktyr.
?iirde kelimelerin ses yapysynda ve aruz ahengine önem verdi?i
için mysralaryny sürekli olarak de?i?tirmi?tir.. Ancak ömrünün son on
be? yyly içinde syk syk ?iir yayynlamaya ba?layabilmi?tir. Yyi bir
kültürle yeti?en Yahya Kemal, Paris'ten Ystanbul'a dönünce 1915'ten
1923'e kadar Üniversite'ye intisap etmi? "Baty Edebiyaty Tarihi" ve
"Medeniyet Tarihi" dersleri okutmu?tur.
Bu arada, 1922'de Lozan Sulh Heyeti'nde mü?avir syfatyyla bulunan
büyük ?air, 1923'te, Ykinci Büyük Millet Meclisi'ne Urfa milletvekili
seçilmi?, 1926'da Var?ova, 1929'da Madrit Büyükelçimiz olmu?tur. Daha
sonra, tekrar Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne milletvekili olarak giren
Yahya Kemal Beyatly, yedinci seçim devresine kadar milletvekilli?inde
kalmy?tyr.
Beyatly, bir süre Üniversite'de Garp Edebiyaty da okutmu?tur. Ancak, bu
tarzdaki e?itime hazyrlykly olmady?y için bunu sürdürememi?tir. Daha
ziyade Sokrates tarzynda canly sohbetleriyle bilgilerini ve duygularyny
ba?kalaryna aktarmy?tyr. Onun me?hur Emirgân sohbetleri, yyllarca
sürmü?tür.
?iirden ba?ka makale ve sohbet tarzynda nesir yazylary da olmakla
beraber sanatçynyn asyl ki?ili?i ?iirden gelir. Eserleri, bu bakymdan
üç grup te?kil eder: Eski ?iirin rüzgaryyla meydana getirdi?i gazel ve
benzeri ?iirler, gerçek Ystanbul ?iirleri, bir de ölüm ve sonrasy gibi
metafizik ya da felsefi temalary i?ledi?i yalyn ?iirler.Tarih zevki
bilhassa Ystanbul ?iirlerinde kendini göstermi? ve tarih bilgisi
Ystanbul'un fethi üzerinde derinle?mi?tir.
Yahya Kemal Beyatly kendine inanmy? bir sanatçyydy. Kendisinin dy?yndaki sanatçylary kolay kolay be?enmezdi.
Çevresinde hayranlarynyn bulunmasyndan mutlu olurdu. Kendi
?iirlerini belirli bir melodiye göre, o ?iir o âhengi kaldyrsyn
kaldyrmasyn, okumaktan zevk alyrdy. Karakteri itibariyle ne?eli, o
derecede de kuruntulu, vehimli bir insandy. Ailesiyle ilgisini tamamen
kesmi?ti. Ki?ili?inden ba?ka dayana?y yoktu. Onun, ******'ün sofrasynda
söyledi?i bir söz, çok ?öhret kazanmy?tyr.
******;
- Yahya Kemal Bey, Ankara'nyn en çok neresini be?endiniz? diye sormu?tu. Yeni milletvekili de hemen cevap vermi?ti:
- Ystanbul'a dönü?ünü, Pa?am...
Melek Celal Sofu'nun (ressam) bir hâtyrasyna göre, gençlik
döneminde a?yk oldu?u Celile Hanymla evlenemeyi?i Yahya Kemal'i ömrü
boyunca bir yuva kurmaktan yoksun byrakmy?, hiç bir kadyn ona bu a?ky
unutturamamy?tyr. Erenköyü'nde Bahar ve Geçmi? Yaz gibi bir çok ?iir bu
sevginin neticesidir.
Bununla beraber ?airi, çok sykyntyya dü?tü?ü yyllarda Kavaklydere
?arap Fabrikasy'na iki mysralyk bir reklam ?iri yazdy?yny da görüyoruz:
Biz veda etmek üzereyiz kedere
Getir ahbap bir Kavaklydere
Yahya Kemal'de, alelâde bir sözü ?iir haline getirme gücü vardy.
Süleyman Nazif'in Ybnü'l-Emin Mahmud Kemal hakkynda söyledi?i:
Ne kendi kimseye benzer, ne kimse kendisine
mysrayny hemen bir mysra ilavesiyle gerçekten ?iir haline getirmi?ti.
Hezâr gybta o devr-i kadîm efendisine
Ne kendi kimseye benzer ne kimse kendisine
Yahya Kemal 1958 yylynda Ystanbul'da öldü.Kyrk yyly a?an edebî
hayatynyn ürünü, belki küçüklü büyüklü kyrk parça eseri a?maz. Ama hepsi
de seçkin ve hepsi de birbirinden güzeldir.
SESSYZ GEMY
Artyk demir almak günü gelmi?se zamandan
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.
Hiç yolcusu yokmu? gibi sessizce alyr yol;
Sallanmaz o kalky?ta ne mendil, ne de bir kol.
Ryhtymda kalanlar bu seyahetten elemli,
Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli,
Biçare gönüller Ne giden son gemidir bu!
Hicranly hayatyn ne de son matemidir bu.
Dünyada sevilmi? ve seven nafile bekler;
Bilinmez ki giden sevgililer dönmeyecekler.
Bir çok gidenin her biri memnun ki yerinden,
Bir çok seneler geçti; dönen yok seferinden.
| |
|
