Erkek tipi saç dökülmesi saçta androjenlerin etkilerine karşı kalıtsal
bir duyarlılık nedeniyle oluşur. İnsanlardaki, özellikle erkeklerdeki
saç dökülmelerinin %95 gibi büyük bir bölümünü oluşturur. Beyaz ırkta
diğer ırklara göre daha fazla görülmektedir. Tüm erkeklerin üçte
ikisinde klinik olarak gözlenen bir erkek tipi saç dökülmesi olduğu
varsayılmaktadır.
Erkek tipi saç dökülmesi klinik olarak ilerleyen yaşla birlikte giderek
artan bir seyir gösterir. 20 yaştan sonra başlayan alın-saç çizgisinin
giderek önden arkaya doğru ilerlediği ve açılma alanlarında dağınık,
seyrek saçlar bulunduğu görülür. Saç foliküllerinin ilerleyen biçimde
minyatürleşmesi sonucunda kafa derisinde gözle görülür saç dökülmesi
ortaya çıkar.
Saçlı deride testosteronun dihidrotestosterona dönüşümündeki hızlanma ve
dihidrotestosteron miktarının artışı normal saç kıllarının, büyümeyen
cılız vellüs tipi kıllara dönüşümünü sağlar.
Testosteronun dihidrotestosterona dönüşümünü sağlayan enzim redüktaz
enzimi olup, muhtemelen erkek tipi saç dökülmesinden birincil olarak
sorumludur. Günümüzde erkeklerin en önemli kozmetik problemi olan erkek
tipi saç dökülmesi nin önlenmesi veya giderilmesi ile ilgili
araştırmalar insanlık tarihi kadar eskidir. Piyasada yüzlerce bitki ve
yosun ekstrelerinden hazırlanan çeşitli losyon, şampuan ve haricen
kullanılan karışımların yaygın olarak kullanıldığı erkek tipi saç
dökülmelerinde etkinliği bilimsel olarak gösterilebilmiş sadece iki
preparat mevcuttur. Bunlardan ilki antihipertansif bir ilaç olan
minoxidilin %2 ve %5'lik solüsyon şeklindeki formları erkek tipi saç
dökülmelerinde kullanılabilir. Etki mekanizması kesin olarak
bilinmemekle birlikte saçlı derideki kan akımını arttırarak saç
gelişimini sağladığı ileri sürülmektedir. Erkek ve kadın hastalarda da
kullanılabilen minoxidil, topikal formlarda oldukça güvenli bir ilaçtır.
Nadiren görülen kan basıncı düşmesi, saçlı deride irritasyon,
kızarıklık, yanma, kaşıntı ve kuruluk istenmeyen yan etkileri
arasındadır. Son yıllarda geliştirilen ve erkek tipi saç dökülmelerinde
oldukça etkili olduğu bildirilen bir diğer ajan ise finasterid etken
maddeli ağız yoluyla alınan bir ilaçtır.Tip II -redüktaz enzimini inhibe
ederek, testosteronun dihidrotestosterona dönüşmesini engelleyerek
serum ve saçlı derideki dihidrotestosteron düzeyini azaltır. Günlük 1
mg. dozda finasterid'in 2 yıldan uzun süren klinik çalışmalarda saç
dökülmesini durdurduğu veya yavaşlattığı ve saç büyümesini arttırdığı
gözlenmiştir. Tedaviye başlandıktan itibaren 3. ayda iyileşmenin
gözlendiği ilaç tedavisi sırasında yapılan çalışmalarda ciddi bir yan
etki oluşmadığı bildirilmektedir. Tedavi sırasında %1-2 oranında ortaya
çıkabilecek cinsel isteksizlik, erektil disfonksiyon ve ejekülat
volumünün azalması dışında yan etki gözlenmemekte ve istenmeyen tüm
etkilerin geri dönüşümlü olduğu vurgulanmaktadır. Finasterid gebe ve
gebe olma olasılığı olan kadınlarda kontrendikedir. Ayrıca yapılan
çalışmalar finasteridin erkek tipi saç dökülmesi olan postmenapozal
kadınlarda etkisiz olduğunu göstermiştir.
