Lohusalıkta hem sizin hem bebeğiniz
açısından meme bakımı çok önemlidir. Lohusalıkta meme bakımı nasıl
olmalıdır nelere dikkat etmeliyim diyorsanız yazımızı okumanızda fayda
var
Lohusalıkta meme bakımı
Emzirmenin olmadığı normal dönemlerde genel vücut bakımına memeleri de
dahil etmek yeterlidir. Sık sık yıkanma, dar olmayan, memeleri saran ve
taşıyan sutyen kullanma, meme arkasındaki göğüs kaslarını
kuvvetlendirici egzersizler yapma, meme bakımının temelini oluşturur.
Hamilelikle birlikte memede büyük değişimler ortaya çıkar. Memeler
büyür, sertleşir ve nodüler yapılar ele gelir. Bunlar memedeki salgı
bezlerinin gelişmesi nedeni ile oluşur. Bu değişmeler memede ufak tefek
ağrılara neden olabilir.Yine uygun bir sutyen kullanmak ve hijyene önem
vermek gerekir. Bu dönemde meme cildinde çatlaklar oluşabilir, bunlara
engel olmak için hamileliğin başından itibaren çatlak önleyici kremler
kullanılmalıdır.
Doğumla birlikte memenin esas görevi başlar. Doğum esnasında salgılanan
hormonlar, annenin kardeşiğun sesini duyması ve kardeşiğun meme başını emerek
uyarması, süt salgılayıcı hormonu yani ploraktini harekete geçirir ve
süt yapımı ile salgısı başlar. Bildiğimiz gibi yeni doğanın emzirilmesi
onun sağlığı yönünden çok önemlidir. Yeni doğan yeni çevresine,
annesinin sütü sayesinde adapte olur. Anne sütü yeni doğan için, gerek
besin değeri gerekse sindirim sistemine uygunluğu ile en ideal besindir
ve içindeki bağışıklık elemanları ile bebeği mikroplardan korur.
Emzirmek kardeşiğun psikolojisi içinde çok önemlidir. Çünkü emzirme anı
kardeşiğun annesini çok yakın hissettiği ve onunla bir bütün olduğu, güven
duygusu, sevgi duygusu ve anne sıcaklığının en yoğun yaşandığı andır.
Emzirmek aynı zamanda annenin sağlığı için de çok önemlidir. Çünkü
emziren kadının rahmi daha çabuk küçülerek normal haline daha çabuk
döner, yine emzirmek memede kanser başta olmak üzere pek çok hastalığın
riskini azaltır. Özetle emzirmek hem anne hem de çocuk için elzemdir.
Emzirme döneminin sağlıklı ve uzun süreli olabilmesi için bazı kurallara
uymak gerekir.
Yeni doğan birinci ayda o istedikçe emzirilir, sonraki aylarda da iki
saatten daha sık olmamak koşuluyla kardeşiğun açlık durumuna göre üç dört
saatte bir emzirmek gerekir. Her seferinde her iki memede yaklaşık 15′
er dakika civarında emzirilmelidir. Sonuçta görüldüğü gibi 24 saat
içinde kardeşiğu 6 - 7 kez emzirmek gerekecektir. Emzirmeden önce eller
mutlaka yıkanmalı ve meme başları ılık temiz su veya karbonatlı su (1
bardak kaynamış soğumuş suya bir çay kaşığı karbonat) ile
temizlenmelidir.
Temizlemek için kullanılacak pamuk veya gazlı bez hiçbir zaman suya
batırılmamalı, su temiz bir şişeden pamuğa dökülmelidir. Bu işlemleri
takiben meme başına E vitaminli kremler veya daha ekonomik ve pratik bir
çözüm olarak sütten bir miktar sağarak sürülür ve meme başı kuruduktan
sonra temiz gazlı bir bez veya meme pedi konularak sutyen giyilir. Meme
başını kapamadan önce mutlaka iyice kurutmak gerekir, çünkü nemli
ortamda çatlaklar daha kolay oluşur ve mikroplar daha kolay ürer. Eğer
çocuk emdikten sonra memede hala süt kalmışsa temiz kaynatılmış bir
tirle veya süt pompası ile boşaltılmalıdır. Asla memede dört beş saatten
fazla sütün kalmasına ve yumrular oluşmasına izin verilmemelidir. Çünkü
memede biriken bu süt mikroplar için çok uygun vasat teşkil eder. Hele
birde meme başında çatlaklar oluşmuşsa buradan mikropların içeriye
girişi daha da kolaylaşacaktır. Genel vücut hijyenine çok dikkat etmek
gerekir, mümkünse her gün banyo yapmak, çamaşırları her gün değiştirmek
uygun olur.
Özellikle emzirmeye yeni başlanan dönemde meme başında çatlaklar
oluşabilir. E vitaminli kremler veya sütün kendisi bu çatlakları
engelleyebilir fakat bazen de her şeye rağmen bu çatlaklar oluşur,
emzirme esnasında çok acırlar ve kanayabilirler. Bu durumlarda meme başı
temizliğini karbonatlı su ile yapmayı tercih etmek gerekir ve emzirme
işleminden sonra meme başı hava ile iyice kurutulmalıdır. Eğer acı ve
kanama çoksa, tek tek memeler dinlenmeye sevk edilir ve süt pompa ile
çekilir. Yani bir emzirmede bir meme emzirilir, diğeri pompa ile
boşaltılır, diğer emzirmede tersi yapılır. Pompa ile çekilen süt kardeşiğa
verilebilir. kardeşiğa biberonla süt verileceği zaman çok küçük delikli
emziği olan biberonlar tercih edilmelidir. Yoksa çocuk biberonun
rahatlığına alışır ve memeyi bırakır. Eğer meme başındaki çatlaklar
kötüleşir ve emzirmeye olanak vermeyen bir hal alırsa doktora
başvurmakta yarar vardır. Memelerde yumrular oluşursa ve pompa ile
bunlar boşaltılmazsa, hele birde bu yumrular ağrımaya başlarsa ya da
memede kızarıklık, sıcaklık meydana gelirse hiç vakit kaybetmeden
doktora gitmek gerekir. Çünkü bu bulgular bir enfeksiyonun başladığını
gösterir, erken dönemde basit antibiyotikler ile enfeksiyon tamamen
geçer. Oysa enfeksiyon ilerleyip apseleşirse bu kez cerrahi müdahale
enfeksiyon kontrol altına alınamazsa sütü kesmek bile gerekebilir. Bu da
çok gerekli bir sürecin hazin sonu demek olur.
Emzirme döneminde de sutyen seçimi önemlidir. Sutyen giymemek memelerin
çabuk deforme olmasına neden olur. Yine bu dönemde meme cildinin
çatlamasını engellemek için ilk ay çatlak önleyici kremler sürmeye devam
etmelidir
Gebelikte ve emzirme döneminde de normal dönemdeki memedeki gibi
kitleler ve hatta kanser oluşabilir. Bu nedenle gebelikte ve emzirme
döneminde memede yumrular fark edildiğinde basit bir süt birikmesi
olarak algılayıp ihmal edilmemelidir. Memeyi sağdıktan sonra geçmeyen
yumrular enfeksiyon nedeni olabileceği gibi memede bir tümörün belirtisi
de olabilir. Bu nedenle mutlaka doktora başvurulmalıdır
