Klinik etkileri doğru değerlendirmek İçin antidepresan kullanımında şu ko*şullar göz önüne alınmalıdır:
• Tedavide ilaç verildikten sonra bir haftada iyileşme görülürse bu
iyileşme ilaca bağlı değildir ya da psikolojik plasebo etkisidir.
• İki haftalık tedaviden sonra hiçbir Antidepresan etki elde edilmemişse
do*zun yükseltilmesi önerilir. Bir hafta sonra da tedavi başarısız
kalırsa başka bir ilaca geçilir.
• Huzursuzluk olan olgularda hasta ye*terince yatıştırılamamışsa
tedaviye bir de yatıştırıcı eklenebilir. Antikolioajk etkinin güçlenmesi
tehlikesine karşı benzodiyazepinler yeğlenmeli, tiklerden
kaçınılmalıdır.
• Tedavi sonucunda klinik etki sağlandığında ilacı en düşük etkin doz*da en az 1-2 ay daha almak gerekir.
• Tedavi yoksunluk belirtilerini engel*lemek amacıyla yavaş yavaş kesilmeli*dir.
• Antidepresan ilaçlar bağırsaktan iyi emilir. Bu nedenle ağız yoluyla alınabilir.
• Antidepresan ilaçların çocuktaki etki*leri iyi bilinmemektedir. Bu
nedenle an*tidepresan ilaçlar çocuklarda bazı özel koşullarda (gece
işemeleri, okul korku*su) ve düşük dozlarda dikkatle kullanıl*malıdır.
• Yaşlılarda antidepresan ilaçlar bazen ağır yan etkilere yol açar.
Mutlaka kul*lanılmaları gerekiyorsa antikolinerjik etkileri az olan
ilaçlar seçilmelidir.
Ay*rıca yaşlı hastalarda ilaç kullanılmadan önce beyindeki kan dolaşımı
dikkatle değerlendirilmelidir. Bu inceleme, orga*nik bozukluğa bağlı bir
çöküntü sendromu ya da ilacın beyne ulaşmasını engel*leyen bir durum
olup olmadığını ortaya koyar. Antidepresan ilaçlar yaşlılarda sıklıkla
huzursuzluğa ve uyuşukluğa yol açabilir.
Önlemler
Hafif yan etkilerin ortaya çıkması, ilaç dozunun azaltılmasını
gerektirebilir. Ağır ya da alerjik yan etkiler ortaya çı*karsa ilaç
kesilmeli ve başka bir antidepresanla tedavi uygulanmalıdır.
Ergenlik döneminde ve yaşlılarda daha düşük dozlar verilmelidir.
Tedavi*ye düşük dozlarda başlanmalı, klinik yanıt ve ilaca tahammül
durumu gözle*nerek dozlar aşamalı olarak yükseltil*melidir.
Çöküntü belirtileri kaybolduk*tan sonra çöküntünün yineleme olasılı*ğını azaltmak için tedaviyi en az üç ay sürdürmek gerekir.
Bu ilaçlar sinirlerin uyanlabilme eşi*ğini düşürdüğü için daha önce
çırpınma nöbetleri geçirmiş olan hastalarda dik*katle uygulanmalıdır.
Daha önce sara geçirmemiş olgularda da antidepresan kullanımıyla bu
nöbetler ortaya çıkabi*lir.
Antidepresanlar kalpte ritim bozuk*lukları ve taşikardiye (hızlı kalp
atımı) açmalarının yanı sıra, koroner damar hastalığı olanlarda anjina
pektoris kriz*lerinin yoğunluğunu ve sıklığını artırır. Ayrıca bu
hastalarda miyokart enfarktü*sü ve inme de görülebilir. Tiroit bezi
fazla çalışan ya da tiroit bezini uyarıcı ilaçlar kullananları dikkatle
izlemek ge*rekir; bu grupta kalpte ritim bozuklukları en sık görülür.
Antidepresan ilaçlar fi*ziksel ve zihinsel yeteneklerde azalma*ya da yol
açabilir. Bu nedenle hastalar araba kullanırken ve reflekslerde hız
gerektiren işlerde dikkatli olmalıdır.
Üç halkalı antidepresanlar da teda*vide şizofreni ve paranoyanın
ağırlaş*masına neden olabilir. Manik depresif durumlarda ise tedaviye
göre hipomani ya da maniye kayış görülebilir.
Aşırı hareketli, huzursuz hastalarda bu ilaçlar bunaltının ağırlaşmasına
yol açabilir; bu durumda dozu azaltmak ve tedavi şemasını değiştirerek
nöroleptikleri te*daviye eklemek yararlı olur. Bu hasta*larda
antidepresan ilaçlar saldırganlığı artırabilir.
Hastaların elinde kesinlikle büyük miktarda antidepresan ilaç
bulunmama*lıdır. Çöküntüde intihar riski, hasta kli*nik olarak iyileşse
bile sürer. Antidep*resan ilaçlar eteneyi aşarak dölüte ulaş*tığı ve
anne sütüne de geçtiğinden ge*belikte ve emzirme döneminde zararlı
etkileri engellemek için ancak çok ge*rekliyse kullanılmalıdır.
Cerrahi giri*şimde ilaç uzun süre önceden başlaya*rak yavaş yavaş
azaltılmalıdır. Bu süre kişinin alışmış olduğu doza göre deği*şebilir.
Antidepresan ilaçlar ışığa duyarlılı*ğa yol açabileceğinden hastanın
uzun süre güneşe ve morötesi ışınlara maruz kalması önlenmelidir.
