DİVERTİKÜL NEDİR?
Kalınbarsakların çeperinde yıllar içinde oluşan küçük baloncuklara
divertikül adı verilir. 40 yaşından sonra genelde ortaya çıkarlar.
Birkaç taneden yüzlerce adede kadar sayılara ulaşabilir. DİVERTİKÜL OLMASI HASTALIK MIDIR?
Barsaklardaki bu baloncukların oluşması tek başına bir hastalık
değildir. Ülkemizde kesin istatistikler olmamakla birlikte gelişmiş
ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde, 60 yaş civarı
insanların yarısında divertiküller mevcuttur. Divertikül içine sert
dışkının takılıp kalması ile bu bölgede iltihabi bir hadise başlayınca
Divertikülit gelişir.
Divertiküllerin boynundaki kan damarlarından dışkı tahrişi ile kanama olursa Divertikül kanaması belirir.
Divertikülit ve kanama Divertiküler Hastalık grubunu oluşturur. DİVERTİKÜLER HASTALIK GELİŞMESİNE YOL AÇAN FAKTÖRLER
Posadan fakir beslenme, düzensiz ve sert dışkılama alışkanlığı divertiküler hastalık gelişmesine zemin hazırlar. DİVERTİKÜLİT NE GİBİ ŞİKAYETLERE YOL AÇAR?
Karında genellikle solda, bazen sağda ağrı ve hassasiyet, ateş
yükselmesi genelde ilk şikayetlerdir. Nadiren iltihabi hadisenin süratle
ilerlemesi durumunda genel durum bozukluğu ve şok görülebilir. TANI
Divertikülit sırasında muayene, kan tetkikleri ve batın tomografisi ile
teşhis rahatlıkla konur. İltihabi durum geçtikten sonra hastaya mutlaka
kolonoskopi adı verilen endoskopik tetkik yapılmalıdır. Bu yöntemle
kalın barsağın tamamının içi ayrıntısı ile görülür. Yaşanan hadisenin
divertiküllere bağlı olup olmadığı kesin olarak anlaşılır. DİVERTİKÜLİT TEDAVİSİ
Hafif vakalarda antibiyotik tedavisi ve ağızdan gıda alımının azaltılması veya kesilmesi ile durum düzelir.
Ağır vakalarda hastanede damardan antibiyotik tedavisi ve damar yolu ile beslenme gerekebilir.
İltihabi sürecin barsak delinmesine yol açtığı az sayıda vakada acil cerrahi müdahale gerekebilir. DİVERTİKÜL KANAMASI
Dışkılama sırasında vişne rengi veya kırmızı renkte kanamaya yol açar.
60 yaş üzeri kanamaların en sık nedenlerinden biridir. Hastaneye
yatırılmayı gerektirmekle beraber genellikle ağır bir tabloya yol açmaz. DİVERTİKÜLER HASTALIK ENGELLENEBİLİR Mİ?
Kalın barsakta divertikül adı verilen baloncuklar bir kez oluşunca
herhangi bir tedavi ile kaybolması sağlanamaz. Ancak oluşan
divertiküllerin divertikülit (iltihap) ve kanama yapma ihtimalini
azaltmak özel beslenme rejimi ile mümkündür. Burada amaçlanan yumuşak,
ancak şekilli, bir dışkı oluşmasını sağlayacak kadar posadan zengin bir
beslenme tarzına geçmektir. Gündelik en az 30-35 gram posa ve bol
miktarda, 1.5-2 litre, sıvı alımı ile düzenli barsak alışkanlığı
oluşturulmalıdır. Bu sayede dışkının barsakta uzun süre kalıp
sertleşmesine ve divertiküllere takılıp iltihap ve kanama oluşturmasına
engel olunabilir. DİVERTİKÜLER HASTALIKTA CERRAHİ
Divertikülit veya kanama gibi komplikasyonlar önlemlere rağmen
tekrarlıyorsa barsağın yoğun olarak divertikülleri içeren bölümünün
çıkartılması gerekir.
Divertiküller içinde iltihaplanma hızla ilerleyip barsak delinmesine yol
açması durumunda hastanın acilen ameliyata alınması nadir olarak da
gerekebilir. DİVERTİKÜLER HASTALIK KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?
Hayır. Divertiküllerin kansere dönüşmesi söz konusu değildir. Ancak
divertiküllere bağlı olduğu düşünülen durumun tam olarak aydınlatılması
için hastalık arazları yatıştıktan sonra barsakların kolonoskopi adı
verilen endoskopik yöntemle tetkik edilmesi gerekir. Bu sayede kalın
barsağın içi ayrıntılı olarak görülür ve kişideki şikayetleri ortaya
çıkaran başka bir durum olup olmadığı kesin olarak anlaşılır. ÖZET
Divertiküller kalın barsakların çeperinde yıllar içinde oluşan
baloncuklardır. Bunların iltihaplanması ile divertikülit veya buradaki
damarların tahrişi ile divertikül kanaması gelişebilir. Posadan zengin
beslenme ve düzenli barsak alışkanlığının oluşturulması ile iltihaplanma
ve kanama ihtimali azaltılabilir. Tekrarlayan iltihap ve kanama
hecmeleri cerrahi müdahaleyi gerektirir.
Hastalık arazları yatıştıktan bir süre sonra kolonoskopi adı verilen
endoskopik yöntemle tüm kalın barsağın içi ayrıntısıyla tetkik
edilmelidir.
