IBS, ırritabl Bağırsak Sendromu’nun kısaltılmış ifadesidir. Hassas ya da
duyarlı bağırsak rahatsızlığı demektir. Buradaki hassasiyet aşırı
duyarlılıktır ki bu; yiyecek, içecek ve duygusal uyarılar ile
tetiklenmektedir. Kiminde süt, ekmek ya da meyve ile kiminde ise hoş
olmayan bir duygu durum ile bağırsak rahatsızlıkları ortaya çıkmaktadır.
Bu rahatsızlıklar; hepsi ya da birkaçı bir arada görülen kabızlık,
ishal, karın ağrısı, gaz ve şişkinliktir.
ıBS, her yaş ve cinste görülen bir rahatsızlıktır. En sık 35-45 yaşlar
arasında ve kadınlarda görülmektedir. Ülkemiz nüfusunda görülme oranı
%13 olarak bildirilmektedir. Bu, oldukça yüksek bir orandır. ıBS,
bağırsak rahatsızlıkları arasında birinci sıradadır.
Karın ağrısı ve gaz
Kramp biçiminde karın ağrısı, dışkılama bozukluğu ve gaz; ıBS de dile
getirilen karakteristik yakınmalardır. Bu yakınmalar sürekli değildir.
Belirli aralıklarla ortaya çıkar. Yani atakların olmadığı dönemlerde
kişi kendisini son derece rahat hisseder. Bu aralıkların süresi kişiye
göre değişir. Kadınlarda, yalnız adet dönemlerinde görülenleri de
vardır.
Karın ağrıları sıklıkla yemeklerden hemen sonra ya da dışkı ihtiyacından
hemen önce ortaya çıkar. Kramp gibi gelen ağrılar bazen insanı iki
büklüm yapacak derecede şiddetlidir. Pek çok kişi tarafından bu, karın
sancısı olarak ifade edilir.
ıBS de dışkılama bozukluğu, kendisini en sık kabızlık olarak gösterir.
Ama bu kesin değildir. ıshal ile seyredeni olabileceği gibi hem ishal
hem kabız şeklinde kararsızlık göstereni de olabilir.
Çoğu kişide dışkı ihtiyacı giderildikten sonra karın ağrıları da sona erer. Bir süre için sükunet dönemi başlar.
Usandırır
ıBS, daha düne kadar “spastik kolon”, “kolit” gibi isimler ile
anılmaktaydı. Bugün bu terimler terkedilmiştir. Çünkü bu sendromda
hastalık nedeni olabilecek bir kist, iltihap ya da tümör gibi etken
yoktur. Olay tamamen kalın bağırsağın işlevi ile ilgilidir. Yani sorun
patolojik değil fizyolojiktir. Bu, bağırsağın sinirsel uyarı ve hormon
etkilerine karşı gösterdiği abartılmış bir yanıtı demektir. Organik bir
hastalık olmadığı için öldürücü değildir. Ancak yaşam kalitesini olumsuz
etkilediğinden usandırıcıdır.
Yediğimiz ve içtiğimiz gıdaların bağırsaklarımızı uyarması ve onları
harekete geçirmesi son derece doğal bir olaydır. Ancak bu doğal uyarıya
aşırı tepki gösteren ıBS dir. Bu nedenle korunmak için bazı gıdalara
dikkat etmek gerekir. ıBS tanısı alanlar; kahve, süt, alkol ve
çikolatadan uzak durmalıdır.
ıBS nin yarattığı gerginlik, günlük yaşama ve performansa doğrudan
etkili olur. ısteksizlik, karamsarlık, hava açlığı, müzmin sırt ve omuz
ağrıları olabilir. Çabuk sinirlenme ve tahammülsüzlük de görülebilir.
ıBS, ruhsal bir hastalık değildir. Ancak; endişe, depresyon, aşırı
sinirlilik gibi ruhsal sorunu olanlarda biraz daha sık görülmektedir.
Böyle durumlarda psıkolojik tedavinin de birlikte sürdürülmesi zorunlu
olmaktadır.
Nasıl beslenmeli?
Az miktarda ve sık aralıklarla beslenmek iyi bir yöntemdir. Kabız
olanlar lifli gıdaları, ishal olanlar ise posasız ve lifsiz gıdaları
tercih etmelidir. Süt yerine yoğurt, çay yerine bitki çayı tercih
edilmelidir.
Hastalığın tanısı için bir dizi tetkik gerekebilir. Amaç, muhtemel bir
organik ya da patolojik durumu tamamen dışlamaktır. Ancak böyle bir
dışlama ile kesin tanı konur. ıhtiyaca ve yaşa göre kolonların
endoskopik tetkiki yapılır.
ıBS, nedeni bilinmediği için kesin tedavisi de olmayan bir
rahatsızlıktır. Son zamanlarda Tegaserod türevi bir ilaç yaygın biçimde
kullanılmaktadır. Etkin olabilmesi için bu ilacın günde iki kez aç
karına alınması gerekmektedir. Bu ilacın gaz, karın ağrısı ve kabızlık
üzerine iyi sayılabilecek sonuçlarından söz edilmektedir.
ıBS sebepleri
*Stres
*Kafeinli gıda
*Enfeksiyon
Bunlardan uzak durun
*Süt, peynir
*Kuru meyve
*Alkol
*Baharat
*Aşırı yağ
*Kırmızı et
Ne yapmalı?
*Bol su için
*Yemeğinizi yavaş yiyin
*Balık ve tavuk tercih edin
*Spor yapın
*Sigarayı bırakın
