haso
Yetkingrafiker
Mesaj Sayısı : 2099
Kayıt tarihi : 02/08/10
Kişi sayfası
 Altın: 0
 Para: 0
 |  Konu: Osteoporoz(Kemik Erimesi) Osteoporoz nedir? Osteoporozun belirtileri nelerdir? Ptsi 2 Ağus. - 22:55 | |
| oporoz hekimler arasında "sessiz hırsız" olarakta bilinen bir kemik hastalığıdır
Bu şekilde adlandırılmasının nedeni, belirgin bulgular vermeksizin
kemiklerde zayıflamaya neden olacak şekilde mineral kaybına yol
açmasıdır Bu hastalığa yakalanan kişiler kemiklerindeki zayıflamayı farkedemezler Gerçektende pek çok kişi kemik kırıkları ortaya çıkana dek osteoporoz hastası olduklarının farkında değildirler Osteoporoz nedir?
- Osteoporoz,
kemiklerin dayanıksız hale gelmesine yol açan kemik kütlesi azalması
olup, kemiklerin basit bir düşme sonucu bile kırılabilmesine neden olan
bir hastalıktır
- Özellikle kadınlarda ve menopozdan sonra daha sık görülür Bunun nedeni menopozdan sonra kadınlık hormonunun azalmasıdır Normalde 30-35 yaşlarına kadar kemik yapımı yıkımdan daha fazladır ancak bu yaşdan sonra kemik kaybı hızlanmaya başlar
Kadınlarda özellikle menopozdan sonra bu kayıp artar, 65 yaş
üzerindeki kişilerde ise hem kadınlarda hem erkeklerde aynı hızda kayıp
olur
Kadınlar erkeklere göre daha az kemik kütlesine sahiptir ve menopozu
takiben beş yıl içinde daha da hızlı bir şekilde kemik kaybederler Yaşla ilgili kayıp yılda ortalama %1'dir Yaşam boyu kadınlar kemik kitlesinin %30-40'ını, erkekler %20-30'unu kaybederler
Osteoporozun belirtileri nelerdir?
- Osteoporoz başlangıçta hiçbir belirti vermeyebilir
- Ancak hastalık ilerlediği zaman kemik kırıkları ortaya çıkar En sık kırılan kemikler omurga, kalça, el ve ayak bileği kemikleridir Omurga kırıkları sırt ve bel ağrılarına, boyda kısalmaya, hatta kamburlaşmaya neden olur Ancak omurga kırıkları, her zaman ağrıya neden olmayabilir Bu nedenle omurga kırığı olup hiçbir şeyden habersiz yaşamını sürdüren hastalar da bulunabilir
Osteoporoz nasıl anlaşılır?
- Osteoporoz, öncelikle düzgün bir öyküleme ve fizik muayene ile tanınır
- Bu
öykülemede osteoporoz, sizdeki bazı ilişkili tıbbi durumlar ile sizde
ve diğer akrabalarınızda kırık öykülerinin bulunup bulunmadığına
ilişkin sorular bulunur
- Hekim
öykünüzü değerlendirip olası kırıklar ve bulguları saptamak için bir
dizi fiziksel muayene işlemi ve testten sonra varsa kırık tespiti için
röntgen filmleri ve kemik mineral yoğunluğunuzu saptamak için "Kemik
Densitometrisi" denilen ölçümü yaptırmanızı isteyecektir
Kimlerde kemik dansitometrisi yapılmalıdır? 35-45 yaş arasındaki tüm kadın ve erkekler en az bir kere kemik densitometrisi yaptırmalıdır Riski yüksek hastalarda yılda bir kez, riski düşük hastalarda 2-5 yılda tekrarlanır Kemik ölçümleri hızlı ve kolay yapılabilen testlerdir Çok çeşitli yöntemler varsa da en çok DEXA kullanılmaktadır DEXA ile %1-2'lik kayıp bile değerlendirilebilir Osteoporoz riski kimlerde fazladır?
- Ailesinde osteoporoz olan kimse bulunanlar
- Ufak tefek ince yapılı kadınlar
- Süt, yoğurt, peynir gibi besinleri az tüketenler
- Sigara ve alkol kullananlar
- Üçten fazla doğum yapanlar
- Açık renk göz, ten ve saçı olanlar
- Çok fazla kahve ve kolalı içecek tüketenler
- Hareketsiz bir yaşam sürenler ,uzun süre yatağa bağımlı kalanlar
- Kırmızı eti fazla tüketenler
- Erken menopoza girenler (doğal veya ameliyatla yapay menopoz)
- Bazı ilaçları (kortizon, lityum, antikonvülzanlar, tiroid ve kanser ilaçları, vb) kullananlar
- Bazı
hastalıkları olanlar (şeker hastalığı, tiroid veya paratiroid bezinin
fazla çalışması, felçler, bazı romatizmal ve hormonal hastalıklar)
Osteoporoz gelişimine karşı neler yapılabilir?
- Osteoporoz çocukluk çağından başlayan ve yaşam boyu devam ettirilecek bazı basit uygulamalarla önlenebilir
- Bunların en önemlisi, yaşam boyu uygun miktarda kalsiyum alımının sağlanması, düzenli egzersiz yapılmasıdır
- Çocukluk
çağında ve ergenlikte güçlü kemiklere sahip olmak, ilerleyen yaşlarda
ortaya çıkacak osteoporozdan korunmada en büyük yardımcıdır Bu çağlarda yeterli kalsiyum alımının sağlanması ve yeterli genel beslenme son derece önemlidir
- Bu dönemdeki yürüyüşler, egzersizler ve düzenli egzersizler, kemik kütlesinin sağlanmasında önemlidir
- Genç insanlar sigara, aşırı zayıflık ve alkol tüketimi gibi zararlı davranışlardan da uzak tutulmalıdır
- Tepe kemik kütlesi yirmili yaşlarda sağlanır ve sonraki 20 yıl boyunca hafif bir azalma gözlenir
Bu dönemde kişilerin diyetinde düşük kalsiyum ve D vitamini, aşırı
sigara ve alkol tüketimi, hareketsiz bir yaşam tarzı veya kemik
metabolizmasına etkili ilaçların kullanımı varsa kayıp beklenenin
üzerinde olacak ve ilerisi için risk yaratacaktır
- Daha ileri yaşlarda kemik kaybı artar
Hızlanmış kemik kaybı kadınlarda 40'lı yaşlardan itibaren izlenirken,
erkeklerde daha geç yaşlarda ortaya çıkar ve kadınlardaki kadar hızlı
değildir
- Yaşlı kişiler yeterli düzeyde günlük kalsiyum ve D vitamini almaktan yarar sağlayabilirler
Bu dönemde de fiziksel aktivitenin düzenli biçimde sürdürülmesi kas
tonusunu, eklem hareketliliğini ve kemik sağlığını korumak için esastır
Osteoporozda Fizik Tedavi ve Rehabilitasyonun Rolü Nedir?
- Güçlü kemik ve kaslara sahip olmak ve korumak için yaşam boyu sürdürülecek egzersiz hayati derecede öneme sahiptir Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yöntemleri, kemik kütlesini artırmaya, kırıkları önlemeye ve tedavi etmeye yöneliktir OP'da
kas gücünü kemik kütlesini artırmak, postürü korumak, dengeyi sağlamak
ve kemik yıkım hızını yavaşlatmak için fizik aktivite ve egzersiz
önerilir
- Egzersizle kaslar gibi kemiklerde güçlü ve sağlam hale gelir Yatağa bağımlı hastalarda hareket azaldığı için ciddi kemik kayıpları ortaya çıkar
- Ağırlık yükleyici egzersizler ve direnç egzersizleri kemik sağlığı için en iyi egzersizlerdir Ağırlık yükleyici egzersizdeki "ağırlık"la ayaklarınız ve bacaklarınızın taşıdığı vücut ağırlığınız kastedilmektedir
- Yürüyüşler, yavaş tempolu koşular, merdiven çıkmalar ve danslar ağırlık yükleyici egzersizlerin örnekleridir
- Direnç egzersizleri ağırlık kaldırmak ve ağırlık makineleri ile yapılan egzersizlerdir
- Günlük yaşam aktiviteleri ve çoğu sporlar bu iki tür egzersizin değişen oranlarda karışımını sağlar
- Aktif bir yaşam tarzı kasları ve kemikleri güçlendirir
- Yaşlı insanlar bu konuda bilgili bir sağlık personelinin düzenleyeceği egzersiz programını uygulamalıdırlar
Kişinin sağlık durumuna göre düzenlenemiş egzersiz programı yürüyüş,
merdiven inip çıkma gibi düşük etkili aktiviteleri içerebilir
Size uygun egzersiz programlarınız mutlaka Fizik Tedavi Uzmanınız tarafından düzenlenip izlenmelidir Düşmekten kaçınmak için neler yapmalı?
- Yaşlı insanlarda ve osteoporoz hastalarında kırık oluşumunu önlemek için düşmeden koruma önemlidir
- Denge
bozuklukları, kas güçsüzlüğü, görme bozuklukları, alkol ve bazı
ilaçları kullanmak gibi pek çok etken düşmeye zemin hazırlar
- Bu
nedenle osteoporozunuz varsa veya düşme riski taşıyan bir kişiyseniz
ev içinde ve dışında bazı basit önlemleri almanız zorunludur
- Yürüme bozukluğu olan kişilere yürüteç ya da baston gibi yardımcı cihazların kullanılması gerekmektedir
- Ev içinde çorapla ya da kaygan tabanlı terliklerle dolaşmamalısınız Giyeceğiniz ayakkabı ve terlikler alçak topuklu ve kaymayı önleyici lastik tabanlı olmalıdır
- Evdeki
kilim, paspas gibi küçük ve kolayca katlanan dokumalar ayağınıza
takılarak düşmenize neden olabilir, bu nedenle kaldırılmalıdırlar
- Duşta, küvette ve tuvalette kenarlara tutunma yerleri monte edilmelidir
- Yatak
odasında ve koridorlarda gece lambası bulundurmak yataktan kalkıp
diğer odaya geçerken görüşünüzü sağlamada yardımcı olacaktır
- Ayrıca düşme riski yaratan hastalıkların (tansiyon değişiklikleri, görme problemleri, kalp hst) kontrol altına alınması oldukça önemlidir
Osteoporoz tedavi edilebilir mi? Kaybolan kemiği tekrar yerine koymak oldukça zor, pahalı ve uzun zaman alan bir olaydır Bu nedenle risk faktörlerini belirlemek, onları değiştirmek, erken tanı ile koruyucu tedavi yapmak esastır
Tedavide yaşam tarzında değişiklikler yaparak daha aktif bir yaşam
yaratmak, düzenli egzersiz (Fizik Tedavi Uzmanı tarafından önerilen)
yapmak, beslenmeyi düzenlemek, yaşanılan ortamda değişiklikler yaparak
düşmeleri engellemek, düzenli kontrollerle verilen tedaviye tam uyum
sağlamak gerekir
Osteoporoz tedavisinde kullanılan değişik ilaçlar vardır; Kalsiyum ve D
vitamini, aktif D vitaminleri, kalsitonin, bisfosfonatlar, anabolik
steroidler, parathormon gibi Ancak bu ilaçlar mutlaka uzman doktor kontrolünde kullanılmalı ve düzenli takip edilmelidir! Osteoporozunuz varsa ya da korunmak istiyorsanız!
- Düzenli beslenin; özellikle kalsiyumdan zengin gıdaları bol alın, güneş ışığından faydalanın
- Günlük yaşantınızda bel ve sırtınızı korumaya yönelik vücut mekaniği prensiplerini uygulayın
- Evinizi, işinizi, yaşam çevrenizi güvenli hale getirin, düşmeleri engelleyin
- Konunun uzmanı bir doktora başvurarak tedavinizi yaptırın, düzenli aralıklarla kontrollerinizi ihmal etmeyin
- Sigarayı bırakın, aşırı alkol-kahve içmeyin
- UNUTMAYIN;
osteoporozun gerek ilaç tedavisi gerekse de rehabilitasyonu konunun
uzmanı bir hekim tarafından hastaya özel planlanmalıdır!
- UNUTMAYIN bir şeyler yapmak için hiçbir zaman çok geç değildir!
| |
|
