Midede, oldukça fazla miktarda asit
salgılanmasına karşın,asidin zararlı etkilerinden kendini koruyacak
birçok koruma mekanizması da mevcuttur.
Midenin hareketleri ve içindeki basıncın artması ile mide içeriğinin
yemek borusuna geçmesini engelleyen,yemek borusunun mideye giriş
seviyesinde KÖS dediğimiz (Kardia özofajial Sfinkter=Yemek borusu alt
ucundaki büzük) bir bölüm vardır..
Sfinkterin yeterli çalışmaması sonucunda, midenin asitli materyalinin
yemek borusuna geri kaçması sonucunda mide ekşimesi ve yanması meydana
gelir. Yemek borusunun içini örten iç tabakasının aside karşı kendini
koruyacak yapısı yoktur. Sonuç olarak fışkıran asidin miktarı ve yemek
borusu ile temasta kalma süresi gibi bazı faktörlerin etkisi ile yemek
borusu iç yüzeyinin yanması sonucunda hafif kızarıklıktan derin ve
kanayan ülserlere kadar değişik hasarlar görülebilir.
Yemek borusu kendi doğal hareketleri ile kendine gelen asitli içeriği
mide içerisinde doğru göndermeye çalışır. Yemek borusunun
buhareketlerini bozan bazı hastalıklarda hasarlar daha fazla meydana
gelir.
Normal şartlarda geceleri yatarken ve yemeklerden sonra daha fazla olmak
üzere günde yaklaşık on- on beş defa gözlenen normal bir olaydır.
Yanmayımeydana getiren nedenlerin başında ( %65-70 ) alt yemek borusu
büzüğünün yetersiz çalışması olduğu saptanmıştır.
Gastro Özofajial Reflü Sendromu,(GÖRS)mide asidinin yemek borusuna doğru
fışkırması sonucunda meydana gelen çeşitli durumları ifade etmek için
kullanılır. Genellikle mide üzerinde veya göğsün ortasındaki kemiğin
altında yanma şeklinde hissedilir. Çeneye ve boğaza yayılabilir.
Bazıları boğazında acı ,ekşi, asit tadı alırlar. Hastaların bu yanma
belirtileri ikisaat kadar sürebilir. Genellikle, yemek yemeyle artar.
Midenin on iki parmak bağırsağına doğru boşalmasını azaltan nedenler,
mide içeriğinin yemek borusuna doğru fışkırmasını artırmaktadır.(Mide
çıkış bölgesindeki darlıklar)
Yaşlılarda ve özellikle hamilelerde GÖRS'e bağlı mide ekşime ve yanmasına sık rastlanılmaktadır.
Mide fıtıklarında (diyaframın altında mideyi yerinde tutan bağların
zayıflaması sonucu mide üst kısmının göğüs boşluğuna doğru fıtıklaşması )
GÖRS'e bağlı ekşime, yanma çok görülmektedir.
Belirtiler:
Göğüs ortasındaki kemiğin altında yanma hissi ;(bu belirti yemek yemekle
,öne doğru eğilmekle artar. Yukarı doğru yayılabilir. Antasit gibi
ilaçlarla geçici olarak şiddeti azalabilir)
Yiyeceklerin veya asitli materyalin ağza gelmesi,yutma güçlüğü, ülserasyon oluşmuşsa ağrılı yutma güçlüğü meydana gelir.
Göğüs ağrısı;
Akciğerle ilgili belirtiler (özellikle geceleyin fışkırmasının sonucunda
müzmin öksürük,ses kısıklığı,ses kalınlaşması,astım ,tekrarlayan,
nedeni bulunmayan zatürre atakları(boğaza doğru fışkıran asidik
materyalin akciğere kaçmasıyla meydana gelir.) Özellikle gece meydana
gelen astım nöbetlerinde reflü araştırmalıdır:
Teşhis yöntemleri
Hastanın yakınmalarının tipik olması reflü'yü düşündürmekle
birlikte,özellikle reflü sonucunda meydana gelmesi muhtemel hasarın
derecesini saptamak üzere şu tetkikler yapılabilir:
1.Özofagus pasaj grafisi,
2.Endoskopık yöntemler,
3.Manometrik yöntemler,( Yemek borusunun hareketlerini ,fonksiyonlarını
ölçen kalp elektrosuna benzeyen ,nispeten büyük merkezlerde yapılan bir
tetkiktir.)
Tedavi:
Yatağın başının kaldırılması,
Yatmadan önce yiyecek ve içeceklerden uzak durmak,
Zayıflamak,
Sigara ve alkolü bırakmak,
Bazı yiyeceklerden uzak durmak (Tüm yağlı-salçalı yiyecekler,domates,kahve,çay,turunçgiller,asitli yiyecekler gibi...)
Öne doğru eğilmekten,
Karnı sıkacak kemer,korse,kuşak ve dar giysilerden kaçınmak.
